دکتر حسینی، در مورد این مشکل معتقد است که عوامل اصلی تیره شدن دندان معمولاً مواد غذایی، پیری و آسیب‌های دندانی است. در ادامه، هر یک از عوامل را مفصل توضیح خواهیم داد تا با رعایت آن‌ها از تیره شدن دندان پیشگیری کنید.
عوامل تیره شدن دندان
1. ارتباط غذا و نوشیدنی بر تیره شدن دندان
انواع خاصی از غذاها و نوشیدنی‌ها می‌توانند داخل لایه‌های بیرونی ساختار دندان نفوذ کنند و دندان‌ها را لکه‌دار یا تیره کنند. برخی از رایج‌ترین عوامل تیره شدن دندان عبارت‌اند از:
- سس‌های قرمز
- مشروبات الکلی
- چای
- قهوه
- شکلات
- استفاده از تنباکو به‌شکل سیگار یا جویدن تنباکو
- محیط اسیدی دهان
1. ارتباط سن، جراحات و آنتی‌بیوتیک‌ها بر تیره شدن دندان
به گفته بهترین دندانپزشک دیجیتال در تهران، با افزایش سن، دندان‌ها شکننده‌تر می‌شوند که نتیجه آن ترک خوردن، لکه‌دار شدن یا زرد شدن دندان‌ها است.
از دیگر عوامل مهم و مرسوم در تیره شدن دندان، عفونت و بیماری ریشه دندان است که در نتیجه آن، دندان زرد یا تیره می‌شود.
اگر در کودکی آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کردید، احتمالا دندانهایتان زرد یا تیره‌تر از رنگ معمولی دندان است. طبق تحقیقات سازمان غذا و داروی آمریکا، بین مصرف آنتی‌بیوتیک‌های تتراسایکلین در کودکی و تغییر رنگ دائمی دندان‌ها ارتباط وجود دارد.
بیماری های دهان و دندان چیست؟
بررسی تیره شدن دندان با توجه به رنگ تیرگی
اگر کنجکاو هستید که بدانید چه چیزی باعث تغییر رنگ دندان‌های شما می‌شود، در این بخش رنگ تیرگی دندان را با عوامل آن بررسی می‌کنیم.
رنگ زرد
افرادی که سیگار می‌کشند یا از تنباکوی جویدنی استفاده می‌کنند ممکن است روی دندان‌های خود لکه‌های زرد داشته باشند. تغییر رنگ زرد همچنین می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- نوشیدنی‌هایی مانند چای، قهوه یا نوشیدنی‌های الکلی
- رژیمی که سرشار از قندهای ساده است
- داروهای خاص
- بهداشت ضعیف دهان
- خشکی مزمن دهان
رنگ قهوه‌ای
وجود لکه‌های قهوه‌ای می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد. برخی از شایع ترین علل عبارت‌اند از:
- استفاده از دخانیات و تنباکو
- نوشیدنی‌هایی مانند چای، قهوه، کولا و مشروبات الکلی
- میوه‌هایی مانند زغال اخته، شاه توت و انار
- پوسیدگی دندان درمان‌نشده
- تجمع پلاک و جرم روی دندان
لکه‌های سفید
شاید عجیب باشد؛ اما پوسیدگی دندان می‌تواند باعث ایجاد لکه سفید روی دندان شود که با پیشرفته‌تر شدن آن تیره‌تر می‌شود. فلوراید بیش از حد نیز می‌تواند لکه‌های سفید روی دندان ایجاد کند.
لکه‌های سیاه
در اکثر موارد لکه سیاه ناشی از پوسیدگی دندان است. در صورتی که پوسیدگی از بیرون دندان باشد، مینای دندان لکه سیاه می‌گیرد که هرچه سریع‌تر باید برای درمان آن اقدام کنید. زیرا در صورت پیشرفت پوسیدگی، عفونت به عصب دندان رسیده و باعث درد خواهد شد. به علاوه، در این مرحله برای درمان نیاز به عصب‌کشی و روکش است که هزینه زیادی دارد. از دیگر عوامل لکه سیاه روی دندان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پرکننده‌ها و روکش‌هایی حاوی سولفید نقره
- مکمل‌های آهن مایع
درصورت تیره شدن دندان برای رفع آن چه کنیم؟
محصولات و روش‌های زیادی وجود دارند که باعث سفید شدن دندان می‌شود و لکه‌ها را از بین ببرند یا کاهش دهند. به‌طور کلی، گزینه‌های سفید کردن دندان به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:
درمان بلیچینگ در مطب دندانپزشک
در این روش دندانپزشک معمولاً از غلظت بالاتری از پراکسید هیدروژن برای سفید کردن دندان در مقایسه با محصولات خانگی استفاده می‌کند. درمان بلیچینگ در مطب، به‌سرعت جواب می‌دهد و ماندگاری آن معمولا طولانی‌تر از روش‌های دیگر است.
درمان‌های خانگی
دندانپزشکان می‌توانند قالب بلیچینگ سفارشی برای استفاده روی دندان‌ها بسازند. شما یک ژل را به این قالب اضافه می‌کنید و آن را تا ۱ ساعت در روز یا طبق توصیه دندانپزشک‌تان روی دندانهایتان می‌مالید. ممکن است لازم باشد برای چند هفته متوالی از ژل و قالب استفاده کنید تا به نتیجه برسید.
محصولات بدون نسخه
خمیردندان‌ها، نوارها و پودرهای سفیدکننده تا حد زیادی می‌توانند لکه‌های سطحی را کاهش دهند؛ اما روی لکه‌های درونی که در داخل دندان‌ها قرار دارند، بسیار کمتر موثر هستند. دکتر حسینی توصیه می‌کند قبل از استفاده از هر محصول سفیدکننده دندان با دندانپزشک خود مشورت کنید تا از بی‌خطر بودن آن مطمئن شوید. برخی از محصولات می‌توانند باعث حساسیت دندان یا تحریک لثه شوند.
چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟
اگر متوجه تیره شدن دندان خود شدید و با محصول سفید کننده بهتر نشد، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید. به گفته دکتر حسینی، اگر لکه‌ها عمیق به نظر می‌رسند و اگر هیچ سفیدکننده بدون نسخه‌ای قادر به از بین بردن لکه‌ها نباشد، ممکن است علت چیز جدی‌تری مانند پوسیدگی داخلی دندان یا تخریب مینای دندان باشد.
اگر فقط یکی از دندانهایتان تغییر رنگ داده است، به احتمال زیاد به دلیل آسیب داخلی دندان یا ریشه دندان است. هر چه زودتر این نوع مشکلات توسط دندانپزشک شما درمان شود، احتمالاً نتیجه بهتری خواهد داشت. برای حفظ سلامت دندان‌های خود، دو بار در سال برای معاینات معمول به دندانپزشک خود مراجعه کنید. معمولا در این معاینات شش ماه یک بار، مشکلات دندان‌ها شناسایی می‌شوند و اگر درمان زودهنگام انجام شود، به جلوگیری از پیچیده‌تر شدن مشکل دندان‌تان کمک خواهد کرد.
چگونه می‌توانید از تغییر رنگ جلوگیری کنید؟
قبل از هر کاری، باید به مواد غذایی‌ای که می‌خورید، توجه داشته باشید. بعد از خوردن غذاهایی که بالاتر توضیح دادیم، از دندان‌های خود مراقبت کنید. اگر قصد مصرف مواد غذایی یا نوشیدنی‌های رنگی را دارید، به محض اتمام خوردن، مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. اگر در موقعیتی قرار دارید که انجام این کار امکان‌پذیر نیست، نوشیدن یا چرخاندن آب در دهان می‌تواند به پاک شدن برخی از ذرات که می‌توانند دندان‌های شما را لکه‌دار کنند کمک کند.
سلامت دهان و دندان را رعایت کنید. حداقل سه بار در روز مسواک بزنید، روزانه نخ دندان بکشید و همچنین از نخ دندان و خمیر دندان سفیدکننده یا دهانشویه استفاده کنید. دهانشویه و نخ دندان گزینه‌های عالی برای به حداقل رساندن لکه‌های مزاحم بین دندان‌ها هستند که پاک کردن آن‌ها سخت است.
عادات خود را اصلاح کنید. اگر سیگار می‌کشید، با پزشک خود در مورد ترک سیگار صحبت کنید. همچنین، از مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی که می‌توانند دندانهایتان را تیره کنند، خودداری کنید. اگر انجام این کار سخت است، همیشه یک مسواک در دسترس داشته باشید تا بعد از خوردن مواد غذایی تاثیرگذار، مسواک بزنید.
سخن پایانی درباره تیره شدن دندان
تغییر رنگ دندان شایع است و ممکن است به دلایل مختلف برای هر کسی اتفاق بیفتد. لکه‌هایی که روی سطح دندان ظاهر می‌شوند معمولاً می‌توانند با محصولات یا روش‌های سفیدکننده دندان پاک شوند یا کاهش یابند. این کار را می‌توانید توسط دندانپزشک انجام دهید یا می‌توانید خودتان از محصولات خانگی استفاده کنید.
تغییر رنگ یا لکه‌هایی که در داخل دندان‌ها ظاهر می‌شوند، معمولا در اثر پوسیدگی دندان، آسیب یا دارو ایجاد می‌شوند. دندانپزشک شما می‌تواند برای رفع آن‌ها کمک کند. اگر متوجه تغییر رنگ دندان خود شدید و با یک محصول سفیدکننده بهتر نشد، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید.
علاوه بر این، حتماً برای تمیز کردن منظم دندان به دندانپزشک خود مراجعه کنید. چکاپ و تمیز کردن منظم می‌تواند به کاهش تیرگی و لکه کمک کند.
