احتمالا نام فلوراید را زیاد شنیده‌اید. دندانپزشکان همیشه استفاده از خمیردندان و دهانشویه‌های حاوی فلوراید را زیاد توصیه می‌کنند. اما فلوراید تراپی درمانی حرفه‌ای و قوی است که به‌صورت موضعی انجام می‌شود. این درمان فقط توسط یک متخصص دندانپزشکی انجام می‌پذیرد و مزایای زیادی برای دندان‌ها دارد. فلوراید تراپی به محافظت و بازسازی مجدد مینای دندان کمک کرده و آن را نیز تقویت می‌کند. این فرآیند به بهتر لبخند زدن نیز کمک خواهد کرد! همراه ما باشید تا در مورد فلوراید تراپی و اینکه چگونه می‌تواند برای شما مفید باشد بیشتر بیاموزید.
فلوراید چیست؟
فلوراید ماده‌ای معدنی و طبیعی است که در سنگ‌ها، خاک و آب یافت می‌شود. این ماده سیزدهمین عنصر فراوان در پوسته زمین است. فلوراید در آب زیرزمینی طبیعی در سطوح مختلف ظاهر می‌شود. به همین دلیل، بعضی از مکان‌ها در آب آشامیدنی خود فلوراید زیادی دارند و بعضی دیگر ندارند.
فلوراید یک ماده ایمن و موثر است که می‌تواند به بازسازی مینای دندان و به تعوبق انداختن علائم اولیه پوسیدگی دندان کمک کند. بدن انسان فلوراید را به دو صورت دریافت می‌کند: سیستمیک و موضعی. آب فلورایده (مثل آب لوله‌کشی در آمریکا و انگلیس) و مکمل‌های رژیمی فلوراید که بلعیده می‌شوند حاوی فلورایدهای سیستمیک هستند. فلوراید موضعی مستقیما از طریق خمیر دندان، دهانشویه و درمان در مطب دندانپزشک بر دندان‌ها اعمال می‌شود.
دریافت فلوراید بهینه از غذا، آب و مکمل‌ها حاصل می‌شود. منابع رایج فلوراید سیستمیک عبارت‌اند از:
- چای
- آب
- غذای پخته‌شده در آب
- ماهی‌هایی که با استخوان‌های‌شان خورده می‌شوند مانند ماهی کیلکا
- شیر خشک نوزاد
فلوراید تراپی چیست؟
فلوراید تراپی یک درمان اساسی بهداشت دهان و دندان برای ده‌ها سال است. فلوراید از مینای دندان سالم پشتیبانی می‌کند و با باکتری‌هایی که به دندان و لثه آسیب می‌رسانند، می‌جنگد. اگر فرد در معرض خطر زیاد پوسیدگی دندان یا حفره‌ها است، فلوراید تراپی برای او بسیار مفید است.
حفره‌ها هنگامی بروز می‌کنند که باکتری‌ها روی دندان‌ها و لثه‌ها یک لایه چسبنده از پلاک تشکیل دهند. پلاک اسیدی تولید می‌کند که دندان و بافت لثه را از بین می‌برد. اگر پلاک لایه مینای دندان را تجزیه کند، باکتری می‌تواند به اعصاب و خون در مرکز دندان نفوذ کند و منجر به آلوده شدن و آسیب رساندن جدی به دندان شود.
عملکرد فلوراید تراپی
فلوراید تراپی به وسیله تقویت مینای دندان با پوسیدگی‌ها مبارزه می‌کند. دندان‌های انسان در نبردی دائمی بین تحلیل رفتن و ترمیم طبیعی دندان (در صورت آسیب‌دیدگی) قرار دارند:
تحلیل رفتن دندان (Demineralization)
باکتری‌های دهان انسان برای بقا و تولید اسید، از کربوهیدرات یا قندها تغذیه می‌کنند. اسید سطح مینای دندان را ضعیف می‌کند و آن را نرم‌تر و احتمال پوسیدگی دندان را افزایش می‌دهد. این فرآیند، دمینرالیزاسیون نام دارد.
ترمیم یا معدنی‌سازی مجدد (Remineralization)
مواد معدنی موجود در بزاق انسان برای بازسازی مجدد یا سفت شدن و تقویت مینای دندان کارآیی دارد. مواد معدنی طبیعی در بزاق کلسیم و فسفات بوده و به‌طور دائم در حال کار بر روی مینای دندان هستند.
عملکرد فلوراید تراپی به این گونه است که فرآیند ترمیم و معدنی‌سازی مجدد را تقویت می‌کند. حفره‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که مینرالیزاسیون بیشتری در مقایسه با «مینرالیزاسیون مجدد در بزاق» وجود داشته باشد. فلوراید فرآیند معدنی‌سازی مجدد را افزایش می‌دهد که از ایجاد حفره‌ها جلوگیری می‌کند. از طرفی، با دمینرالیزاسیون نیز مبارزه می‌کند.
مزایای فلوراید تراپی
فلوراید تراپی با جبران کلسیم و فسفات ازدست‌رفته (مواد معدنی موجود در بزاق) به ترمیم مینای ضعیف دندان کمک می‌کند. این مواد معدنی همچنین دندان‌ها را در برابر پوسیدگی‌های آینده مقاوم‌تر خواهد کرد. درمان‌های فلوراید تراپی که توسط دندانپزشک استفاده می‌شود؛ به‌ویژه برای افرادی که در معرض خطر پوسیدگی یا فرسایش دندان هستند نیز مفید است.
فلوراید با بازگرداندن مواد معدنی به سطوح دندان که ممکن است باکتری‌ها مینای دندان را دچار فرسایش کرده باشند، عمل می‌کند. همچنین، می‌تواند از رشد باکتری‌های مضر دهان جلوگیری کرده و از ایجاد حفره پیشگیری کند. فلوراید نمی‌تواند پوسیدگی را از بین ببرد؛ اما می‌تواند به جلوگیری از نفوذ پوسیدگی به قسمت‌های عمیق‌تر دندان‌ها و بروز مشکلات جدی‌تر کمک کند.
فلوراید هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان مفید است. هر چه کودکان زودتر در معرض فلوراید قرار گیرند، احتمال ایجاد پوسیدگی در آن‌ها کمتر می‌شود. تحقیقات نشان داده است که کودکان و نوجوانانی که به مدت یک سال تحت درمان با فلوراید قرار گرفته‌اند، 43 درصد کمتر در مقایسه با همسن و سالان خود در معرض پوسیدگی دندان بودند.
فلوراید تراپی درمانی برای کودکان
کودکان می‌توانند پس از ظاهر شدن اولین دندان خود، فلوراید تراپی را نزد دندانپزشک شروع کنند. با این حال، باید توجه داشت که کودکان زیر دو سال باید همچنان از خمیر دندان‌های بدون فلوراید استفاده کنند. اگر در کودکی قبل از رویش دندان‌های دائمی بیش از حد فلوراید استفاده شود، می‌تواند منجر به «فلوئوروزیس» دندانی شود.
البته جای نگرانی ندارد؛ وارنیش فلورایدی که برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان توسط دندانپزشک استفاده می‌شود بی‌خطر است. دندانپزشکان فقط از مقدار کمی فلوراید استفاده می‌کنند.
فلوراید تراپی در بزرگسالان
همان‌طور که گفته شد، فلوراید تراپی فرآیند رمینرالیزاسیون یا همان ترمیم را در هر سطح دندان بهبود می‌بخشد. افراد در هر سنی مستعد ابتلا به پوسیدگی دندان هستند. هر فردی که در معرض خطر بالای پوسیدگی قرار دارد باید به‌طور منظم فلوراید تراپی حرفه‌ای دریافت کند.
بیماران مسن که با بهداشت دهان و دندان مشکل دارند می‌توانند از درمان‌های حرفه‌ای فلوراید تراپی بهره‌مند شوند. از آنجا که آن‌ها قادر به حذف موثر پلاک از روی دندان خود نیستند، به‌طور طبیعی بیشتر در معرض خطر پوسیدگی دندان هستند. این خطر با مراجعه دوره‌ای به دندانپزشکی دیجیتال در تهران و استفاده از فلوراید تراپی برای دندان‌ها هر سه یا شش ماه یک بار، کاهش چشمگیری می‌یابد.
بیماران با شرایط ویژه که قادر به تمیز نگه داشتن دندان‌های خود نیستند نیز احتمال زیادی دارد به پوسیدگی دچار شوند. برای کاهش این خطر، درمان‌های حرفه‌ای فلوراید یک مزیت قابل توجه است.
فلوراید علاوه بر مبارزه با حفره‌ها و پوسیدگی، حساسیت دندان را نیز کاهش می‌دهد. بسیاری از بزرگسالان برای کاهش ناراحتی دندان‌های حساس، فلوراید تراپی را انتخاب می‌کنند. این درمان می‌تواند تمیز کردن دندان را برای افرادی که از حساسیت دندان رنج می‌برند بسیار راحت و آسان کند.
فلوراید تراپی چگونه است؟
درمان‌های حرفه‌ای فلوراید معمولا فقط چند دقیقه طول می‌کشد. فلوراید ممکن است به شکل ژل، فوم یا لاک باشد. می‌توان آن را با یک پنبه یا برس اعمال کرد یا آن را در سینی نگه داشت و چند دقیقه دهان را در آن قرار داد.
پس از انجام درمان، حداقل به مدت 30 دقیقه چیزی نباید خورد یا نوشید تا دندان‌ها فلوراید را جذب کرده و به ترمیم نواحی میکروسکوپی پوسیدگی کمک کند.
بسته به سلامت دهان و دندان، دندانپزشک ممکن است به‌طور متوسط هر شش تا 12 ماه یک بار فلوراید درمانی را توصیه کند. اگر فرد در معرض خطر بیشتر پوسیدگی دندان است، دندانپزشک ممکن است اقدامات پیشگیرانه دیگری مانند دهانشویه‌ها یا ژل‌های فلوراید بدون نسخه یا با تجویز پزشک یا دهانشویه‌های ضدباکتریایی را توصیه کند.
لاک فلوراید
لاک فلوراید را می‌توان برای دندان‌های کودک و دندان‌های بزرگسال توسط یک دندانپزشک استفاده کرد. این فرآیند شامل استفاده دو بار در سال برای جلوگیری از پوسیدگی دندان می‌شود. یعنی دندانپزشک دو بار در سال برس لاک را که حاوی مقادیر زیاد فلوراید است، بر سطح دندان بیمار می‌کشد. این کار با تقویت مینای دندان انجام می‌شود و آن را در برابر پوسیدگی مقاوم‌تر می‌کند. استفاده از آن برای کودکان و بزرگسالانی که در معرض خطر پوسیدگی دندان بیشتر هستند، مانند افراد مسن به‌شدت توصیه می‌شود.
آیا فلوراید تراپی ایمن است؟
نگرانی‌هایی پیرامون مصرف فلوراید وجود دارد؛ اما تاکنون در بررسی‌های انجام‌شده هیچ مدرک قانع‌کننده‌ای برای تایید این نگرانی‌ها پیدا نشده است. با این حال، اگر دندان کودک در «هنگام رشد» در معرض فلوراید بیش از حد قرار بگیرد، گاهی اوقات ممکن است فلوئوروزیس یا فلوروز رخ دهد. فلوروز دندانی خفیف می‌تواند به‌صورت خطوط سفید یا شبیه مروارید بسیار ریز و روی سطح دندان‌ها دیده شود. فلوروز شدید نیز می‌تواند باعث شود که مینای دندان دندانه‌دار شده یا دچار لک و تغییر رنگ شود.
عوارض جانبی فلوراید
مانند هر دارویی، فلوراید بیش از حد می‌تواند عوارض منفی ایجاد کند. بیمار می‌تواند با مصرف بیش از حد تصادفی یا با تجویز دوز بسیار بالا، فلوراید زیادی دریافت کند. امروزه مسمومیت با فلوراید بسیار نادر است؛ اگرچه قرار گرفتن در معرض بیش از حد مزمن ممکن است به رشد استخوان‌ها و دندان‌ها در کودکان کم‌سن و سال آسیب برساند.
فلوراید بیش از حد می‌تواند باعث ایجاد این موارد شود:
- لکه‌های سفید روی دندان دائمی
- لکه شدن و سوراخ شدن روی دندان
- مشکلات مربوط به تعادل حیاتی استخوان
- استخوان‌های بسیار متراکم که خیلی قوی نیستند
مسمومیت حاد، مانند مصرف بیش از حد قرص‌های مکمل فلوراید، می‌تواند باعث ایجاد این موارد شود:
- حالت تهوع
- اسهال
- خستگی
- تعرق مفرط
- حتی می‌تواند منجر به مرگ شود. از این رو، مکمل‌های فلوراید را باید همیشه دور از دسترس کودکان قرار داد.
به همین دلیل، با مراجعه به دندانپزشکی دیجیتال در تهران می‌توان درمان خود را به بهترین دندانپزشک در غرب تهران سپرد تا از درمان اصولی و میزان دریافت متناسب فلوراید مطمئن شد.
افراد به چه مقدار فلوراید نیاز دارند؟
بسته به سلامت دهان و دندان فرد، هر سه، شش یا دوازده ماه یک بار فلوراید تراپی حرفه‌ای در دندانپزشکی دیجیتال در تهران توصیه می‌شود. اگر فرد در معرض خطر بالای پوسیدگی است، دندانپزشک ممکن است یک شستشو یا ژل مخصوص فلوراید را برای استفاده منظم در خانه نیز با اجرای اصولی تجویز کند.
مقادیر توصیه‌شده روزانه فلوراید در زیر بیان شده است:
- تولد تا سه سالگی: 0.1 تا 1.5 میلی گرم
- چهار تا شش سالگی: 1 تا 2.5 میلی گرم
- هفت تا 10 سالگی: 1.5 تا 2.5 میلی گرم
- نوجوانان و بزرگسالان: 1.5 تا 4 میلی گرم
هزینه فلوراید تراپی
مهم نیست که چقدر برای درمان موضعی فلوراید تراپی باید پرداخت کرد؛ هزینه آن ارزشش را دارد. این درمان به‌طور قابل توجهی ارزان‌تر از هزینه ترمیم پوسیدگی دندان است؛ زیرا می‌تواند از بروز آن جلوگیری کند. فلوراید تراپی حرفه‌ای یک درمان پیشگیرانه است که به بدن فرد کمک می‌کند به‌طور طبیعی با حفره‌ها و پوسیدگی‌ها مبارزه کند.
بهترین دندانپزشک در غرب تهران با داشتن سال‌ها تجربه دارای به‌روزترین خدمات دندانپزشکی است و فلوراید تراپی را نیز با بهترین کیفیت به بیماران خود ارائه می‌دهد که با این درمان می‌توان از پوسیدگی و حتی مشکلات ریشه دندان پیشگیری کرد. به این ترتیب، میزان هزینه‌ای را که برای مراقبت از دندان در طول عمر فرد صرف می‌شود، می‌توان کاهش داد.
یک دندانپزشک متخصص خوب انتخاب کنید و از دندانپزشک خود در مورد فواید فلوراید تراپی بپرسید و رژیم روزانه بهداشت دهان و دندان خود را حفظ کنید. این‌ها راه‌های بسیار خوبی برای کمک به حفظ لبخند قوی و سالم شما هستند.
