درمان ریشه دندان یا جراحی ریشه دندان در واقع نوعی عمل جراحی دهان و دندان است که طی آن مرکز نرم دندان یا همان «پالپ» برداشته می‌شود. پالپ دندان داخلی‌ترین قسمت دندان است که در داخل محفظه سخت دندان قرار دارد و از مینا و عاج تشکیل شده است. این محفظه سخت در اطراف پالپ از آن در برابر عفونت میکروب‌های موجود در دهان محافظت می‌کند.
در بیشتر موارد یک دندانپزشک عمومی یا اندودنتیست (دندانپزشکی که آموزش تخصصی روی تشخیص دندان درد و درمان ریشه یا عصب‌کشی دیده است) جراحی ریشه دندان را در حالتی انجام می‌دهد که شما تحت بیهوشی موضعی قرار گرفته باشید. در ادامه همراه ما باشید تا درباره این فرایند بیشتر توضیح دهیم و شما را با جزئیات مربوط به آن آشنا کنیم.
چه زمانی به درمان ریشه دندان احتیاج داریم؟
زمانی که بخش نرم درونی دندان شما که تحت عنوان «پالپ» شناخته می‌شود، دچار آسیب، عفونت یا ورم شود، به این جراحی نیاز دارید. «تاج دندان» که می‌توانید آن را بالای لثه‌های خود مشاهده کنید، حتی در حالتی که پالپ دندان کاملا از بین رفته باشد، می‌تواند سالم و بدون صدمه باقی بماند. حذف کردن و برداشتن پالپ عفونت‌کرده یا آسیب‌دیده بهترین راه برای حفظ ساختار دندان است.
برخی از مهم‌ترین دلایل آسیب پالپ دندان به شرح زیر است:
- پوسیدگی عمیق به دلیل عدم درمان سوراخ‌شدگی دندان
- عمل‌های جراحی مداوم روی یک دندان
- شکاف یا ترک در دندان
- آسیب فیزیکی واردشده به دندان (به یاد داشته باشید که اگر به دهان و دندان شما ضربه وارد شود، ممکن است دندان ترک نخورد یا نشکند؛ ولی پالپ دندان آسیب ببیند.)
شایع‌ترین علامت پالپ دندان آسیب‌دیده، دردی است که شما در آن دندان حس می‌کنید. علاوه بر این، لثه شما ورم خواهد کرد و شما نوعی احساس گرما را در آن تجربه خواهید کرد. در این حالت، معمولا دندانپزشک از شما می‌خواهد که از دندان خود عکس‌برداری کنید تا راحت‌تر بتواند مشکل دندان شما را تشخیص دهد.
درمان ریشه دندان چگونه انجام می‌شود؟
عصب‌کشی یا جراحی ریشه دندان باید در یک کلینیک تخصصی دندانپزشکی انجام شود. زمانی که شما برای این جراحی وارد یک کلینیک می‌شوید، معمولا شما را به سمت صندلی هدایت می‌کنند و پیش‌بند دندانپزشکی را روی ناحیه گردن و سینه شما قرار می‌دهند. در ادامه شما باید چهار مرحله را پشت سر بگذارید:
مرحله اول: بیهوشی
در این حالت دندانپزشک مقداری داروی بی‌حسی را به قسمتی از لثه که نزدیک دندان عفونت‌کرده است تزریق می‌کند. بعد از مدتی صبر کردن و زمانی که بی‌حسی تاثیر کرد، دندانپزشک بی‌حسی موضعی را به لثه شما تزریق می‌کند. ممکن است بعد از این تزریق شما احساس درد یا سوزش شدیدی را احساس کنید؛ ولی این حالت سریعا برطرف می‌شود. شما در طی جراحی هوشیار باقی می‌مانید؛ ولی بیهوشی مانع از این می‌شود که شما دردی را احساس کنید.
مرحله دوم: حذف پالپ
وقتی که دندان شما کاملا بی‌حس شد، دندانپزشک یا اندودنتیست راه ورودی بسیار کوچکی در قسمت بالای دندان شما باز می‌کند. دندانپزشک به محض رویت کردن پالپ آسیب‌دیده یا عفونت‌کرده، با احتیاط کامل آن را به کمک ابزار‌های مخصوص دندانپزشکی برطرف می‌کند.
مرحله سوم: آنتی‌بیوتیک
بعد از اینکه پالپ دندان تراشیده و برطرف شد، دندانپزشک آن ناحیه را به کمک آنتی‌بیوتیک‌های معمول می‌پوشاند تا مطمئن شود عفونت کاملا برطرف شده است و از این طریق از عفونت مجدد آن ناحیه جلوگیری می‌کند.
بعد از اتمام درمان ریشه دندان و عفونت‌زدایی از آن، دندانپزشک دندان را با خمیر سیلر مخصوص دندانپزشکی و ماده «گوتا پرچا» پر می‌کند. گوتا پرچا نوعی صمغ لاستیک‌مانند است که از شیره درختان بومی آسیای جنوب شرقی به‌ویژه از جنس‌های palaquium و payena گرفته می‌شود و در دندان‌سازی و عایق‌سازی لوازم برقی و غیره کاربرد دارد.
همچنین، ممکن است دندانپزشک آنتی‌بیوتیک‌های مخصوص عفونت دندان را در این مرحله برای شما تجویز کند.
مرحله چهارم: پر کردن موقت
دندانپزشک جراحی ریشه دندان را با پر کردن سوراخ کوچکی که در ابتدای کار برای رسیدن به عفونت دندان ایجاد کرده بود، پایان می‌دهد. این سوراخ کوچک با ماده‌ای نرم به‌صورت موقت پر می‌شود و مانع از آسیب دیدن دندان توسط بزاق دهان می‌شود.
اقدامات بعد از درمان ریشه دندان
ممکن است پس از پایان جراحی به دلیل از بین رفتن تدریجی اثر مواد بی‌حسی، در ناحیه دندان و لثه خود احساس درد داشته باشید. همچنین، لثه شما بعد از پایان جراحی ریشه دندان برای ساعاتی متورم است. بیشتر دندانپزشکان در این مرحله از بیمار می‌خواهند که برای التیام درد از دارو‌های مسکن بدون نیاز به نسخه نظیر استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کند. در صورتی که درد شما غیرقابل تحمل بود و بیشتر از چند روز ادامه پیدا کرد، حتما به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
شما باید بتوانید یک روز پس از جراحی، به زندگی روتین و فعالیت‌های روزانه خود بدون هیچ مشکلی برگردید. برای احتیاط بیشتر تا چند روز پس از جراحی از جویدن غذا با دندانی که جراحی شده بپرهیزید.
بعد از گذشت چند روز از عصب‌کشی، باید مجددا به دندانپزشک خود مراجعه کنید. دندانپزشک در این مرحله از شما می‌خواهد که مجددا از دندان عصب‌کشی‌شده عکس‌برداری انجام دهید تا او مطمئن شود عفونت دندان شما به‌طور کامل برطرف شده است. همچنین، دندانپزشک شما در این زمان پرکردگی موقت را با دائمی جایگزین می‌کند.
می‌توانید از دندانپزشک خود درخواست کنید تا از یک روکش دائمی برای دندان آسیب‌دیده استفاده کند. روکش دندان شبیه شکل دندان شماست و از پورسلین (porcelain)یا طلا ساخته شده است. مزیت استفاده از روکش این است که ظاهری کاملا طبیعی به دندان آسیب‌دیده می‌بخشد.
ممکن است چند هفته‌ای زمان ببرد تا شما به دندان عصب‌کشی‌شده خود عادت کنید؛ ولی این حالت کاملا طبیعی است و در مورد آن جایی برای نگرانی وجود ندارد.
عوارض درمان ریشه دندان
عصب‌کشی یا جراحی ریشه دندان به این منظور انجام می‌شود که دندان شما را نجات دهد؛ اگرچه گاهی آسیب‌دیدگی عمیق است یا مینای دندان به قدری نازک شده که نمی‌تواند فرایند جراحی را تاب بیاورد. این عوامل ممکن است باعث شود دندان شما به‌طور کامل از بین برود.
یکی دیگر از عوارض این عمل جراحی، آبسه ریشه دندان در صورت باقی ماندن عفونت یا عمل نکردن آنتی‌بیوتیک‌هاست. اگر درباره ریشه دندان خود نگران هستید، حتما در اولین فرصت به یک دندانپزشک حرفه‌ای مراجعه کنید.
معمولا در صورتی که دندانپزشک مجبور شود دندان شما را به‌طور کامل حذف کند، از روش‌هایی نظیر ایمپلنت استفاده می‌کند. ایمپلنت‌ها یک پایه قوی برای دندان دائمی (ثابت) یا قابل جابجایی ایجاد می‌کنند که با دندان‌های طبیعی شما سازگاری دارند.
بعد از درمان ریشه دندان چه اتفاقی می‌افتد؟
عصب‌کشی نوعی فرایند و جراحی احیاگر است. بیشتر افرادی که این جراحی را انجام می‌دهند، قادرند بعد از مدت کوتاهی از نتیجه این عمل تا پایان عمر بهره ببرند. توجه داشته باشید که ماندگاری نتیجه این عمل به این موضوع بستگی دارد که شما چقدر از دندان‌های خود مراقبت می‌کنید. دندان عصب‌کشی‌شده نیز مانند سایر دندان‌های شما به مراقبت و رعایت بهداشت دندان نظیر مسواک زدن و نخ دندان کشیدن احتیاج دارد.
بهترین پزشک برای درمان ریشه دندان
عصب‌کشی دندان فرایندی است که باید به‌طور اصولی و صحیح اجرا شود؛ وگرنه در آینده مشکلات زیادی را برای بیمار ایجاد خواهد کرد و او را از انجام فعالیت‌های روزانه بازخواهد داشت. بنابراین، توجه داشته باشید که برای درمان ریشه دندان حتما از یک دندانپزشک حرفه‌ای و کاربلد کمک بگیرید.
چنانچه شما هم به دنبال بهترین دندانپزشک در غرب تهران برای جراحی ریشه دندان هستید، پیشنهاد می‌کنیم به مطب دکتر سید محمدرضا حسینی مراجعه کنید. دکتر حسینی با داشتن بیش از 20 سال سابقه فعالیت حرفه‌ای، درمان ریشه دندان شما را با استفاده از بهترین مواد و متریال روز انجام خواهد داد.
