مفصل گیجگاهی یکی از نقاط فیزیولوژیک بدن است که وظیفه حرکت دادن فک را بر عهده دارد. این مفصل وظیفه انجام کارهای مختلف نظیر صحبت کردن، خمیازه کشیدن و جویدن را بر عهده دارد. اختلال مفصل فکی – گیجگاهی به‌عنوان یک اختلال بسیار مهم در فرد به شمار می‌رود که نیاز به بررسی دارد. اغلب علت درد در این ناحیه به‌صورت کامل مشخص نمی‌شود. بنابراین، افراد در صورت وجود هرگونه ناراحتی و مشکل در این مفصل باید به دندانپزشک مراجعه کنند.
در این مقاله قصد داریم تا در مورد اختلال مفصل فکی مطالب جالب توجهی را با شما عزیزان همراه در میان بگذاریم. در صورتی که به دنبال درمان التهاب مفصل فک هستید، بهتر است تا پایان همراه ما باشید.
سندروم مفصل فکی -گیجگاهی چیست؟
اختلال مفصل فکی – گیجگاهی یک اختلال در بخش عضله فک است که به دلیل التهاب عصب‌ها رخ می‌دهد. همچنین، وجود آسیب‌دیدگی در بخش فک می‌تواند باعث ایجاد این سندروم شود. مفصل گیجگاهی وظایف مختلفی را بر عهده دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، اتصال نخاع و استخوان فک به یکدیگر است. اگر این بخش بنا به دلایل مختلفی دچار آسیب شود، ناراحتی‌های زیادی را در هنگام جویدن و حرف زدن ایجاد می‌کند.
همچنین، صدا دادن فک، دندان‌قروچه، اختلال در بخش لوله یوستاچین، التهاب عصب، شکستگی و… به دلیل اختلال مفصل فک اتفاق می‌افتند. 4 عضله به شکل مستقیم با این مفصل در ارتباط هستند که یکی از عضلات مهم، عضله ماستر است.
برای پیدا کردن این مفصل کافی است از زیر گوش تا پایین سر را دست بزنید تا بتوانید آن را لمس کنید. زمانی که مفصل فک را فشار می‌دهید، اگر احساس درد داشتید، باید بدانید که ممکن است به اختلال مفصل فکی – گیجگاهی مبتلا شده باشید. درد عضله در این ناحیه می‌تواند یک هشدار جدی محسوب شود.
نشانه‌های سندروم مفصل گیجگاهی
در بیماری های دهان و دندان، بررسی نشانه‌های اولیه می‌تواند تا حدود زیادی وضعیت اصلی بیماری را مشخص کند. در بحث سندروم مفصل گیجگاهی، وجود چند نشانه کلیدی می‌تواند یک هشدار جدی برای این عارضه محسوب شود که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره خواهیم داشت:
1. اختلال در عملکرد فک
اختلال در عملکرد فک یکی از نشانه‌های اصلی عارضه مفصل فکی است که در برخی از افراد به همراه درد خود را نشان می‌دهد. این عارضه امکان دارد که در برخی از موارد شدید‌تر شود که در این صورت نشانه‌های بیشتری نظیر دندان‌قروچه، قفل شدن فک و… را از خود نشان می‌دهد. علائم گفته شده بیشتر در اوایل صبح رخ می‌دهند که به‌عنوان اختلال مفصل فکی – گیجگاهی شناخته شده‌اند.
2. درد صورت
درد صورت و مفصل به‌عنوان یک درد کاملا عمیق شناخته می‌شود که از بخش گیجگاهی سر شروع شده و به سمت فک تحتانی ادامه پیدا می‌کند. در برخی از افراد این درد به پشت گردن نیز منتقل شده که قابل بررسی است. اعمال مختلف نظیر حرف زدن، جویدن، حرکت فک‌ها باعث ایجاد حساسیت و درد بیشتر در این نقاط خواهد شد.
3. درد گوش
درد گوش می‌تواند یکی از نشانه‌های علائم اختلال مفصل گیجگاهی باشد که حرکت دادن فک موجب شدت گرفتن آن می‌شود. همراه با درد گوش ممکن است خستگی و وزوز را نیز حس کنید، که این علائم باید جدی گرفته شوند.
4. سایر علائم
از سایر علائم اختلال مفصل فکی – گیجگاهی می‌توان به تاری دید، سرماخوردگی، سرگیجه، تورم در ناحیه شقیقه، عضلات سفت و دردناک، درد در هنگام خمیازه کشیدن، اسپاسم عضلانی، احساس صدای زنگ در گوش، مشکلات شنوایی و گیجی اشاره کرد. در صورت وجود هر یک از علائم بیان شده فرد باید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کند.
ساییدگی مینای دندان چیست و چه نشانه هایی دارد؟
عوامل ایجادکننده سندروم فکی – گیجگاهی
بیماری‌های دندان و عارضه‌های مرتبط با آن در بسیاری از موارد قابل درمان هستند. بسیاری از متخصصان بیان می‌کنند که علاوه بر عدم هماهنگی دندان‌های فوقانی و تحتانی، عوامل زیادی دیگری در ایجاد سندروم گیجگاهی فکی موثر هستند.
عدم هماهنگی فک‌ها و دندان‌های بالا و پایین می‌تواند به‌صورت مستقیم بر روی شکل‌گیری اختلال مفصل فکی – گیجگاهی موثر باشد. عوامل محیطی و عاطفی نیز در شکل‌گیری این عارضه اثر دارند. با توجه به موارد بیان شده از مهم‌ترین موارد ایجاد سندروم گیجگاهی فکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- وارد شدن ضربه به ناحیه فک و صورت
- آبسه دندان‌ها
- عوامل روانشناختی مختلف مانند استرس
- عادت‌های ناخودآگاه مانند دندان‌قروچه
- آرتریت یا آرتروز مفاصل
- اعتیاد به جویدن آدامس
وجود برخی از مشکلات زمینه‌ای نیز می‌تواند در ایجاد اختلال مفصل فکی موثر باشد که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:
- آپنه خواب
- اختلالات خودایمنی
- فیبرومیالژیا
- مال اکلوژن دندان
- مشکلات ساختاری در بدو تولد
- اضطراب و استرس
درمان اختلال مفصل فکی- گیجگاهی
حال که با این عارضه آشنا شدید، بهتر است در مورد شیوه‌های درمان آن اطلاعات بیشتری کسب کنید. یکی از مهم‌ترین شیوه‌های درمان این اختلال، مراجعه به دندانپزشک است. چند گزینه درمانی توسط دندانپزشک با توجه به وضعیت بیماری به فرد بیمار پیشنهاد می‌شود.
جراحی مفصل گیجگاهی فکی می‌تواند به‌عنوان یک گزینه کلیدی برای رفع این بیماری محسوب شود. از طریق ارتودنسی نیز می‌توان تا حدود زیادی نسبت به رفع این عارضه اقدام کرد. دندانپزشک معالج با توجه به تاریخچه پزشکی فرد، سلامت کلی بیمار، میزان تحمل دارو و همچنین شدت اختلال قادر است تا بهترین تصمیم را اتخاذ کند.
اسپلیت نیز یک ابزار موثر است که با قرارگیری درون دهان و دندان، مانع قرارگیری دندان‌ها بر روی یکدیگر می‌شود. این ابزار به افرادی که در هنگام شب دچار دندان‌قروچه می‌شوند کمک خواهد کرد.
دندانپزشک معالج با استفاده از شیوه لیزرتراپی سرد نیز می‌تواند با تحریک مفاصل گیجگاهی تا حدود زیادی باعث التیام بافت و عضله صورت شود. نوردرمانی با برخورد به ناحیه هدف، باعث تحریک رشد سلولی می‌شود و جریان خون را به‌شکل ویژه افزایش می‌دهد.
زمانی که اختلال مفصل فکی – گیجگاهی به‌عنوان یک مشکل ساختاری در نظر گرفته شود درمان‌های محافظه‌کارانه کنار گذاشته می‌شود که در این حالت جراحی باز مفصل مورد استفاده قرار می‌گیرد. این جراحی بنا به تشخیص دندانپزشک است که به‌عنوان یک جراحی سنگین محسوب می‌شود و عوارض بیشتری نسبت به سایر روش‌ها دارد.
تکنیک‌های درمانی خانگی برای اختلال مفصل فکی
یک سری تکنیک‌های خانگی و کاربردی نیز برای درمان این عارضه وجود دارند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از کیسه آب گرم به‌صورت روزانه با قرارگیری بر روی ناحیه فک، شقیقه یا صورت می‌تواند باعث بهبود وضعیت بیماری شود.
- تکنیک‌های آرام‌بخش کنترل استرس نیز برای کم شدن قفل شدن فک بسیار کاربردی است.
- استراحت دادن به مفاصل فک می‌تواند منجر به بهبود وضعیت بیماری شود.
- قرارگیری تجهیزات ارتودنسی برای کاهش اثرات دندان‌قروچه تاثیرگذار است.
- بهره‌گیری از نرمش‌های کشش ساده برای فک می‌تواند تا حدود زیادی درد را کاهش دهد.
- استفاده از لیزر درمانی برای کاهش درد و بهبود عملکرد حرکات دهان و گردن کاربردی است.
- تجویز داروهای ضدالتهاب برای تسکین درد می‌تواند به کنترل بیماری منجر شود.
- دوری از حرکت زیاد فک هنگام خمیازه کشیدن و جویدن غذا باعث کاهش درد خواهد شد.
- مصرف برخی از اسانس‌های آرامش‌بخش نظیر اسطوخودوس، مرزنجوش شیرین و مریم گلی باعث کاهش درد موقت خواهد شد.
- استفاده از داروهای ضدالتهابی استروئیدی نیز مانند ناپروکسن می‌تواند برای بهبود وضعیت بیماری موثر باشد.
- درمان‌های پزشکی اختلال مفصل فکی
درمان‌های پزشکی اختلال مفصل فکی
زمانی که اختلال مفصل فکی – گیجگاهی به حد زیادی می‌رسد، متخصص سعی می‌کند تا با استفاده از تکنیک‌های درمانی خاص، نسبت به درمان فرد بیمار اقدام کند. پزشک متخصص با استفاده از بوتاکس می‌تواند تا حدود زیادی درد را آرام کند.
این شیوه تا حدود زیادی برای کسانی که دارای دردهای مزمن هستند موثر است. بهره‌گیری از تراشه دندانی باعث می‌شود تا وضعیت فک بیمار در یک شرایط مناسب و تراز نگه داشته شود. این امر به مرور زمان باعث کاهش دندان قروچه می‌شود و عارضه مفصل فکی را کاهش می‌دهد.
در موارد خیلی شدید، جراحی فک یا جراحی دندان توسط دندانپزشک صورت می‌گیرد تا اختلال فک به حداقل خود برسد.
طب سوزنی نیز یک درمان کلیدی در درمان بسیاری از مشکلات نظیر سندروم مفصل گیجگاهی است. فیزیوتراپی و تمرینات فک به بیماران کمک خواهد کرد تا بتوانند انعطاف‌پذیری فک را افزایش دهند و محدوده حرکت را بهبود ببخشند.
برخی اوقات ممکن است از پزشک معالج بخواهید کل مفصل را جایگزین کند که در این شرایط زمان نقاهت بیماری حدود 2 ماه به طول می‌انجامد. در نهایت، استفاده از آرتروسکوپی، که یک شیوه تهاجمی است، برای بیمار تجویز می‌شود که به‌صورت سرپایی قابل انجام است.
علت بوی بد دهان چیست و درمان آن چگونه است!
جمع‌بندی
مفصل گیجگاهی یا مفصل فک به‌عنوان یک لولا عمل می‌کند و قادر است دو استخوان فک در جمجمه را به یکدیگر متصل کند که این امر باعث حرکت صحیح فک می‌شود. اختلال مفصل فکی – گیجگاهی به‌عنوان یک اختلال دردناک شناخته می‌شود که فعالیت روزانه افراد را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.
در این مقاله در مورد عوامل ایجادکننده این عارضه صحبت کردیم. شاید بتوان گفت که علت دقیق این اختلال به‌راحتی قابل شناسایی نیست. اگر درد در ناحیه گردن و فک احساس می‌کنید، بهتر است برای بررسی بیشتر به دندانپزشک مراجعه کنید. کلینیک دندانپزشکی دیجیتال دکتر حسینی به شما کمک خواهد کرد تا در کمترین زمان ممکن به نتیجه دلخواه دست پیدا کنید.
