در صورتی که درمان آبسه دندان با تاخیر انجام شود، ممکن است مشکلات زیادی را برای شما به وجود بیاورد. آبسه دندان بر اثر یک عفونت باکتریایی درون دهان ایجاد می‌شود و می‌تواند به سایر بافت‌های سالم دهان گسترش پیدا کند. ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با آبسه دندان و روش‌های درمان آن آشنا کنیم تا در صورت بروز چنین عارضه‌ای از بروز مشکلات جدی‌تر پیشگیری شود. ما را در ادامه این مطلب همراهی کنید.
درمان آبسه دندان چیست؟
ممکن است برای شما نیز پیش آمده باشد که درون بافت لثه دندان خود یک کیسه چرک‌مانندی را احساس کرده باشید. به این کیسه پر از چرک که معمولا همراه با تورم و التهاب است، آبسه دندان گفته می‌شود. این آبسه معمولا از یک عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود و می‌تواند دندان‌ها و بافت فک را دچار اشکال کند. اگر دچار این عارضه هستید، باید بدانید این مشکل به خودی خود درمان نمی‌شود. بنابراین، برای درمان آبسه دندان باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
دندان‌های شما از چندین لایه تشکیل شده‌اند. لایه مینا به‌عنوان بیرونی‌ترین لایه دندان شناخته می‌شود. مینای دندان وظیفه پوشاندن عاج دندان را برعهده دارد. در واقع لایه عاج و مینا از دندان‌های شما محافظت می‌کنند. اعصاب دندان و رگ‌های خونی در قسمت زیرین دندان، یعنی پالپ، قرار گرفته‌‌اند. دندان به کمک پالپ به استخوان زیرین فک بالا یا پایین اتصال پیدا می‌کند.
بنابراین، اگر عفونتی در قسمت پالپ دندان وجود داشته باشد، این عفونت می‌تواند به فک شما سرایت پیدا کند. همچنین، اگر لثه دچار عفونت شود، دندان‌های شما نیز آسیب‌پذیر خواهند بود. برخی از شرایط مانند پلاک دندان و التهاب لثه می‌توانند وضعیت آبسه را تهدید کنند. معمولا دندانپزشک آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. در صورتی که درمان آبسه به‌موقع و درست انجام شود، هیچ تهدیدی برای سلامتی شما نخواهد داشت.
در غیر این صورت، اگر درمان آبسه دندان انجام نشود،عفونت به سایر بافت‌های دهان گسترش پیدا می‌کند.ممکن است مشکلات دیگری را برای شما به وجود بیاورد.
بیماری های لثه چیست و چگونه درمان می‌شوند؟
علائم و نشانه‌های آبسه دندان
آبسه دندان درد وحشتناکی دارد. ممکن است شما این درد را در یک دندان، لثه یا در کل دندان‌های خود احساس کنید. همچنین، شدت این درد به اندازه‌ای است که می‌تواند فک، گونه، گردن یا حتی صورت شما را تحت تاثیر قرار دهد. در صورتی که دچار آبسه دندان شدید، ممکن است یکی از علائم و نشانه‌های زیر را در دندان آسیب‌دیده خود احساس کنید:
- حساس شدن دندان به گرمی و داغی
- ایجاد تورم در لثه یا قسمتی از صورت
- احساس درد در دندان به هنگام فشار دادن دندان‌ها به یکدیگر
- ایجاد خونریزی در لثه‌ها
- احساس بی‌اشتهایی و بی‌میلی غذا
- داشتن تب
- قرمز شدن پوست به دلیل تورم در قسمت آسیب‌دیده لثه
- احساس سستی در قسمت فک
- مشاهده تورم در قسمت غدد لنفاوی گردن
- احساس بی‌حالی در بدن
در صورتی که درمان آبسه دندان انجام نشود، ممکن است علائم شدیدتری را تجربه کنید. از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد مشکل در بلع غذا به دلیل وجود تورم و درد شدید در دهان
- مشکل در تنفس به دلیل تورم و درد در قسمت آبسه دندانی
- ایجاد مشکل در صحبت کردن
- ایجاد کم‌آبی در بدن
- ایجاد عفونت باکتریایی در قسمت‌هایی مانند پوست و بافت‌های زیرجلدی
به‌صورت کلی، اگر عفونت دندان درمان نشود، ممکن است این عفونت به سایر قسمت‌های بدن شما سرایت پیدا کند. در چنین شرایطی، ممکن است تب بالایی را تجربه کنید. در صورتی که هر یک از علائم بالا را در خود مشاهده کردید، پیشنهاد می‌کنیم که سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید.
عدم مراقبت از دندان و عدم درمان به‌موقع ممکن است مشکلات بسیار زیادی را برای شما به وجود بیاورد. بنابراین، گاهی ممکن است یک جوش بسیار کوچک در دهان، تبدیل به یک آبسه عفونی شود و دندان‌های شما را تحت تاثیر قرار دهد.
انواع آبسه دندان
درمان آبسه دندان با توجه به نوع آن متفاوت است. آبسه دندان انواع مختلفی دارد. از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
آبسه پریودنتال
این آبسه به نام‌های دیگری از جمله آبسه جانبی و پاریتال شهرت دارد. این نوع آبسه به دلیل تجمع باکتری در کیسه پریودنتال اتفاق می‌افتد و باعث می‌شود تا استخوان کنار دندان‌ها تحت تاثیر عفونت قرار بگیرد. آبسه پریودنتال بسیار دردناک است و یک وضعیت اورژانسی را برای فرد بیمار به وجود می‌آورد.
آبسه ژنژیوال
آبسه‌های بین لثه و دندان به آبسه ژنژیوال شهرت دارند. این نوع آبسه در اثر عواملی مانند پوسیدگی دندان، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان در اثر مسواک نزدن، گیر کردن غذا در لثه، خونریزی خط لثه، شکستگی دندان، فشار بیش از حد بر روی دندان بر اثر ارتودنسی و… ایجاد می‌شود.
آبسه پری آپیکال
در صورتی که عفونت ریشه دندان به داخل لثه سرایت کند، این آبسه اتفاق می‌افتد. آبسه پری آپیکال تورم شدیدی دارد. هنگام غذا خوردن درد شدیدی احساس خواهید کرد. در صورتی که درمان آبسه دندان انجام نگیرد، عفونت به سایر قسمت‌های فک و حتی دهان و ناحیه گردن نیز گسترش می‌یابد.
آبسه دندان عقل
دندان‌های عقل معمولا مشکلات بسیاری را برای دهان و دندان به وجود می‌آوردند. دندان عقل در قسمت‌های غیر قابل دسترسی دهان قرار دارد. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن کمی سخت خواهد بود. این ویژگی گاهی باعث بروز عفونت در این قسمت از دندان‌ها می‌شود. در صورتی که عفونت دندان شدت پیدا کند، باعث آبسه دندان می‌شود.
آبسه دندان عصب‌کشی شده
یکی از مشکلات شایع، تورم و آبسه است. چرا که ممکن است بعد از عصب‌کشی، مواد باقی‌مانده از عصب به نوک ریشه دندان نفوذ پیدا کند. این موضوع خود می‌تواند باعث عفونت در استخوان و اطراف لثه شود.
علل ایجاد آبسه دندان
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که دندان‌ها ساختاری سفت و محکم دارند. باید بگوییم که قسمت داخلی دندان‌ها یعنی پالپ دندان، از اعصاب و عروق خونی تشکیل شده است. علل مختلفی می‌توانند باعث عفونی شدن این قسمت از دندان‌ها شده و تشکیل آبسه دهند. درمان آبسه دندان کمک می‌کند تا جلوی مشکلات بعدی گرفته شود.
به‌صورت کلی، دلایل زیر می‌توانند باعث ایجاد آبسه در دندان‌ها شوند:
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان مانند کوتاهی در نخ دندان کشیدن، عدم مسواک زدن، عدم استفاده از فلوراید و…
- پوسیدگی دندان و ایجاد حفره عمیق در آن
- برخی بیماری‌های خاص که باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شوند؛ مانند سرطان و دیابت
- خوردن غذاهای سرشار از قند
- داشتن بیماری لثه مانند پریودنتال
- ترک‌خوردگی دندان‌ها و صدمه رسیدن به آن
- وارد کردن ضربه و فشار به دندان در اثر دندان‌قروچه
در صورت رعایت نکردن موارد بالا این موضوع می‌تواند باعث ایجاد عفونت در بدن شود و پالپ دندانی را به وجود بیاورد.
درمان دندانپزشکی آبسه دندان
آبسه دندان بعد از پاکسازی و تخلیه چرک و عفونت به سمت بهبودی می‌رود. دندانپزشک با توجه به عوامل مختلفی از جمله میزان عفونت، نوع آبسه و… نوع درمان مناسب را برای فرد بیمار مشخص می‌کند. برای درمان آبسه دندان موارد زیر پیشنهاد می‌شوند:
- گاهی دندانپزشک مصرف آنتی‌بیوتیک را پیشنهاد می‌دهد. چرا که این دارو می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند و جلوی پیشرفت عفونت در دهان را بگیرد.
- دندانپزشک در صورت نیاز و با توجه به شدت آبسه، چرک آن را تخلیه خواهد کرد. در چنین شرایطی، دندانپزشک یک برش کوچک بر روی قسمت چرکی لثه ایجاد می‌کند تا عفونت و باکتری‌ها را از آن خارج کند. در مرحله آخر، محل آبسه با محلولی به نام سالین تمیز می‌شود.
- اگر آبسه و عفونت زیاد باشد، تنها راهکار باقی‌مانده کشیدن است. سپس، دندانپزشک محل آبسه را تخلیه و پاکسازی می‌کند.
- در صورتی که انتهای ریشه دندان دارای آبسه باشد، دندانپزشک با باز کردن لثه، عفونت انتهای ریشه را از بین می‌برد.
- در صورتی که دلیل ایجاد آبسه، عفونت داخل دندان باشد، دندانپزشک برای درمان آبسه دندان با ایجاد یک سوراخ در دهان، چرک و عفونت را از آن خارج می‌کند. سپس، دندان آسیب‌دیده را عصب‌کشی می‌کند و آن را روکش یا پر می‌کند.
درمان خانگی آبسه دندان
در صورتی که دندان شما دچار آبسه شده است، تا زمان دسترسی به دندانپزشک می‌توانید با برخی از راهکارهای خانگی، درد آبسه دندان خود را کاهش دهید. اما برای درمان اصولی باید حتما به دندانپزشک مراجعه کنید. چرا که دندان شما دارای عفونت است و باید به صورت اصولی عفونت از دندان و لثه شما خارج شود. در غیر این صورت، ممکن است دوباره دچار عفونت شوید.
از جمله راهکارهای خانگی برای تسکین درد دندان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برای کاهش درد آبسه دندان، مصرف قرص‌های مسکن مانند ایبوپروفن و پاراستامول بسیار موثر است.
- اگر درد شدیدی را در قسمتی از صورت خود احساس می‌کنید، می‌توانید با کمپرس آب سرد تورم این ناحیه را کاهش دهید و درد آن را تسکین ببخشید.
- برای درمان آبسه دندان و کاهش درد آن ناحیه پیشنهاد می‌کنیم که قسمت کوچکی از میخک را بر روی آبسه دندان خود قرار دهید. میخک به دلیل خاصیت بی‌حس‌کنندگی خود، درد آبسه را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
- برای ضدعفونی کردن ناحیه آبسه پیشنهاد می‌کنیم که دهان خود را با آب‌نمک شستشو دهید. آب‌نمک به دلیل خاصیت ضدعفونی‌کنندگی خود، باعث بهبود زخم و خوب شدن لثه می‌شود.
- اگر دهان دچار بوی بد شده است، دهان‌شویه استفاده کنید. این کار علاوه بر رفع بوی بد دهان، درد آبسه را کاهش می‌دهد.
- سیر به دلیل خاصیت ضدالتهابی و ضدویروسی خود، یک روش خانگی برای درمان آبسه است. برای این منظور کافی است تا چند حبه سیر را له کرده و بر روی محل آبسه قرار دهید.
- جوش شیرین یک راهکار عالی برای درمان آبسه است. زیرا این ماده دارای خاصیت ضدباکتریایی است و می‌تواند تا دسترسی شما به دندانپزشک، درد آبسه را کاهش دهد.
پیشگیری از آبسه دندان
برای پیشگیری و درمان آبسه دندان باید نکات بهداشتی دهان و دندان را رعایت کنید. بعد از خوردن مواد غذایی، دندان‌ها و لثه خود را بشورید. زدن مسواک، کشیدن نخ دندان، شستشوی دهان با دهان‌شویه از جمله مواردی هستند که می‌توانند به بهداشت دهان و دندان کمک کنند.
همچنین، معاینات منظم و همیشگی نقش بسیار مهمی در جلوگیری از پوسیدگی دندان دارد. تا قبل از پیشرفت عفونت یا تشکیل آبسه، جلوی پوسیدگی بیشتر دندان گرفته می‌شود.
اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید یا دچار بیماری‌های خاص هستید، ممکن است سیستم ایمنی بدن شما ضعیف شده باشد. در چنین شرایطی، حتما قبل از شروع درمان، با دندانپزشک این موضوع را در میان بگذارید. چرا که قبل از درمان آبسه ممکن است برای شما تجویز آنتی‌بیوتیک داشته باشد تا مقداری از عفونت دندان کاهش پیدا کند.
بنابراین، در صورتی که علائم و نشانه‌های آبسه دندان را در خود احساس کردید، برای جلوگیری از پیشرفت عفونت حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.
عفونت دندان در بارداری
مشکل آبسه دندان ممکن است در هر شرایطی برای هر فردی ایجاد شود. به‌عنوان مثال، زنان باردار نیز می‌توانند در معرض خطر آبسه دندان باشند. در چنین شرایطی، روش‌های خانگی نمی‌توانند برای درمان آبسه دندان در دوران بارداری موثر باشند. درنتیجه باید حتما به دندانپزشک مراجعه کنید تا به یکی از روش‌های پر کردن دندان، نسبت به درمان مشکل شما اقدام کند.
دندانپزشکی دیجیتال دکتر حسینی با داشتن امکانات به‌روز و کادری مجرب، تمام مشکلات دهان و دندان شما را به‌خوبی رفع خواهد کرد.
جمع‌بندی
آبسه جزو یکی از شایع‌ترین مشکلات مربوط به دهان و دندان است که نیاز به مراقبت پزشکی دارد. از آنجایی که آبسه به صورت خودکار درمان نمی‌شود، نیاز است تا با مراجعه به دندانپزشک نسبت به درمان اصولی اقدام کنید. اگر شما هم تجربه درد وحشتناک آبسه دندان را داشتید، از تجربیات خود برای تسکین این درد در زیر همین پست بگویید.
