بعد از پوسیدگی دندان و بیماری لثه، بوی بد دهان سومین دلیل مراجعه افراد به دندانپزشکی است. هر کسی ممکن است از بوی بد دهان رنج ببرد. تقریبا از هر 4 نفر 1 نفر به طور منظم بوی بد دهان دارند. از نظر پزشکی هالیتوز نامیده می‌شود. می‌تواند ناشی از عادات بهداشتی نامناسب دندان یا حتی نشانه سایر مشکلات سلامتی باشد. بوی بد دهان می‌تواند با غذاهایی که می‌خورید و سایر عادات ناسالم بدتر شود. اما هر مشکلی چاره‌ای دارد. شما می‌توانید اقداماتی را برای پیشگیری و رفع بوی بد دهان، در خانه و با کمک دندانپزشک یا پزشک انجام دهید.
چه چیزی باعث بوی بد دهان می‌شود؟
در مقاله رفع بوی بد دهان به عوامل که سبب ایجاد بوی بد دهان می‌شوند می‌پردازیم از جمله:
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
اگر روزانه مسواک نزنید و نخ دندان نکشید، ذرات غذا می‌توانند در دهان باقی بمانند و باعث رشد باکتری‌ها بین دندان‌ها، اطراف لثه‌ها و روی زبان شوند. این باکتری‌ها باعث بوی بد دهان می‌شوند. برخی دیگر از مشکلاتی که باعث بوی بد دهان می‌شوند، استفاده از مسواک و نخ دندان نامناسب، عفونت‌های مخمری دهان و پوسیدگی‌ها هستند.
دخانیات و تنباکو
محصولات تنباکو بوی دهان ایجاد می‌کنند. علاوه بر این، دخانیات احتمال ابتلا به بیماری لثه را افزایش می‌دهند که می‌تواند باعث بوی بد دهان شوند. سیگار کشیدن یا استعمال انواع دخانیات که تنباکو دارند می‌تواند باعث بوی بد دهان، لکه‌دار شدن دندان‌ها، کاهش تشخیص طعم غذاها و تحریک لثه‌ها شوند. پس، اگر اهل دخانیات هستید، سعی کنید برای رفع بوی دهان برای همیشه آن را ترک کنید.
غذا
تجزیه ذرات غذای گیرکرده لای دندان می‌تواند باعث ایجاد بو شود. این اتفاق در افرادی که دندان مصنوعی دارند شایع است. برخی از غذاها مانند پیاز و سیر نیز می‌توانند باعث بوی بد دهان شوند.
رژیم‌های غذایی
برنامه‌های غذایی کم کربوهیدرات می‌تواند باعث بوی بد دهان شود. دلیل آن تجزیه چربی‌ها است که ماده‌ای شیمیایی به نام کتون تولید می‌کنند که بوی قوی دارد.
داروها
برخی از داروها می‌توانند بزاق را کاهش دهند و باعث بوی بد دهان شوند. سایر داروها می‌توانند با تجزیه شدن و انتشار مواد شیمیایی در تنفس، بو ایجاد کنند. برای مثال، می‌توان به نیترات‌هایی که در درمان آنژین استفاده می‌شوند، برخی از مواد شیمیایی شیمی‌درمانی و برخی آرام‌بخش‌ها مانند فنوتیازین‌ها اشاره کرد. همچنین، افرادی که مکمل‌های ویتامین در دوزهای بالا مصرف می‌کنند نیز مستعد بوی بد دهان هستند.
جسم خارجی
بوی بد دهان در صورت وجود جسم خارجی در حفره بینی، به‌ویژه در کودکان ایجاد می‌شود.
کدام مشکلات سلامتی با بوی بد دهان مرتبط‌اند؟
بوی بد دهان با عوامل مختلفی مرتبط است؛ ازجمله:
پوسیدگی دندان
اگر در دهان‌تان دندان پوسیده دارید، قطعا یکی از دلایل بوی بد دهان‌تان همین دندان پوسیده است. به خصوص اگر پوسیدگی به مرحله پیشرفته رسیده باشد، دهان را بد بو می‌کند. برای رفع بوی بد دهان ناشی از پوسیدگی، هرچه سریع‌تر به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان‌تان را ترمیم کند.
بیماری لثه
بوی بد مداوم یا طعم بد دهان ممکن است علامت بیماری لثه (پریودنتال) باشد. بیماری لثه در نتیجه تجمع پلاک روی دندان‌ها ایجاد می‌شود. باکتری‌ها باعث ایجاد سمومی می‌شوند که لثه‌ها را تحریک می‌کنند. اگر بیماری لثه بدون درمان بماند، می‌تواند به لثه و استخوان فک آسیب برساند. اگر بیماری لثه دارید، نه‌تنها برای رفع بوی بد دهان؛ بلکه برای پیشگیری از آسیب‌های دیگر، هرچه سریع‌تر برای درمانش اقدام کنید.
درمان عفونت دندان و معرفی درمان های خانگی
بیماری‌های دهان، بینی و گلو
گلوله‌های کوچک پوشیده از باکتری می‌توانند روی لوزه‌های پشت گلو بو ایجاد کنند. همچنین، عفونت یا التهاب در بینی، گلو یا سینوس‌ها می‌تواند باعث بوی بد دهان شود.
بیماری‌های خاص
برخی سرطان‌ها، نارسایی کبد و سایر بیماری‌های متابولیک، به دلیل ترکیبات خاصی از مواد شیمیایی که تولید می‌کنند، می‌توانند باعث ایجاد بوی بد دهان شوند. بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) به دلیل رفلاکس منظم اسیدهای معده می‌تواند باعث بوی بد دهان شود.
خشکی دهان
مشکل خشکی دهان نیز می‌تواند باعث بوی بد دهان شود. بزاق برای مرطوب کردن دهان، خنثی کردن اسیدهای تولیدشده توسط پلاک و شستن سلول‌های مرده‌ای که روی زبان، لثه‌ها و گونه‌ها جمع می‌شوند، ضروری است. اگر این سلول‌ها حذف نشوند، تجزیه شده و باعث بوی بد دهان می‌شوند. خشکی دهان ممکن است عارضه جانبی داروهای مختلف، مشکلات غدد بزاقی یا تنفس مداوم از دهان باشد. در واقع، بوی بد دهان صبح‌ها در افرادی که با دهان باز می‌خوابند بدتر است. برخی بیماری‌ها و مشکلات دیگر نیز می‌توانند باعث این مشکل شوند؛ از جمله:
آلرژی فصلی
عفونت‌های دستگاه تنفسی مانند ذات الریه یا برونشیت
دیابت
مشکلات گوارشی
عفونت مزمن ریه
مشکلات کبدی یا کلیوی
چگونه غذا بر تنفس تأثیر می‌گذارد؟
غذای خورده شده در دهان شروع به تجزیه می‌کند. بعد از هضم نیز غذاها در جریان خون جذب می‌شوند و به سمت ریه‌ها حرکت می‌کنند و بر هوایی که بازدم می‌کنید تأثیر می‌گذارند. اگر غذاهایی با بوی تند (مانند سیر یا پیاز) بخورید، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن (حتی دهانشویه) فقط بو را به‌طور موقت از بین می‌برند و تا زمانی که غذاها از بدن خارج نشده است، بو به‌طور کامل از بین نمی‌رود. افراد رژیمی یا روزه‌داران که به اندازه کافی غذا نمی‌خورند، ممکن است بوی بد دهان داشته باشند. هنگامی که بدن شما چربی را تجزیه می‌کند، این فرایند مواد شیمیایی‌ای را آزاد می‌کند که می‌تواند به نفس شما بوی نامطبوع دهد. برای رفع بوی بد دهان ناشی از خوردن غذاهای بودار، باید 24 تا 72 ساعت صبر کنید.
برای درمان بوی بد دهان چه کنیم؟
چند راه آسان برای رفع بوی بد دهان وجود دارد. فقط یادتان باشد که بوی چیزی که می‌خورید تا زمانی که کاملاً از سیستم گوارش‌تان خارج نشده باشد استشمام خواهد شد.
- برای پیشگیری یا رفع بوی بد دهان، بهداشت دهان و دندان را به‌خوبی رعایت کنید. یعنی 2 بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید تا بقایای مواد غذایی و پلاک‌ها از بین برود. حتما بعد از غذا مسواک بزنید.( در محل کار یا مدرسه مسواک داشته باشید.)
- همیشه زبان‌تان را نیز مسواک بزنید یا از زبان‌خراش استفاده کنید. باکتری‌های روی زبان می‌توانند باعث بوی بد دهان شوند. اگر بعد از غذا نمی‌توانید مسواک بزنید، دهان خود را به‌خوبی با آب بشویید تا حداقل ذرات ریز غذا از بین دندان‌ها خارج شود.
- مسواک خود را هر 2 تا 3 ماه یا بعد از بیماری تعویض کنید.
- روزی 1 بار از نخ دندان یا پاک‌کننده بین دندانی برای از بین بردن ذرات غذا و پلاک بین دندان‌ها استفاده کنید.
- دهان‌تان را 2 بار در روز با دهانشویه آنتی باکتریال بشویید. دهانشویه ضدعفونی‌کننده می‌تواند به کشتن باکتری‌هایی که باعث ایجاد بوی بد دهان، پلاک و در نهایت التهاب لثه می‌شود، کمک کند.
دیگر درمان های بوی بد دهان
از دیگر درمان‌های بوی بد دهان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اگر دندان مصنوعی دارید، این پروتزها باید در شب برداشته شوند. صبح روز بعد، دهان باید کاملا تمیز شود.
- به توصیه بهترین متخصص ارتودنسی سعادت آباد، اگر ارتودنسی و براکت نگهدارنده دارید، طبق دستور به‌صورت مرتبط آن‌ها را تمیز کنید.
- حداقل 2 بار در سال به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک با معاینه دهان و تمیز کردن حرفه‌ای دندان‌ها، می‌تواند بیماری پریودنتال، خشکی دهان یا سایر مشکلاتی را که ممکن است علت بوی بد دهان باشند تشخیص داده و درمان کند.
- از سیگار کشیدن و جویدن محصولات تنباکودار خودداری کنید.
- آب زیاد بنوشید. این کار باعث مرطوب ماندن دهان می‌شود. جویدن آدامس بدون قند یا مکیدن آب‌نبات بدون قند نیز تولید بزاق را تحریک می‌کند که به شستشوی ذرات غذا و باکتری‌ها کمک می‌کند. طعم نعناع و گیاه کوهی حاوی زایلیتول بهترین طعم آدامس هستند.
- مصرف میوه و سبزیجات را بیشتر و مصرف گوشت را کمتر کنید. سیب، هویج، کرفس و سایر میوه‌ها و سبزیجات سفت به پاک کردن پلاک‌های ایجادکننده بو و ذرات غذا از دهان کمک می‌کنند.
- اگر مشکوک به این هستید که برخی غذاها باعث بوی بد دهان می‌شوند، لیستی از آن‌ها تهیه کنید و به دندانپزشک خود نشان دهید تا بررسی شود. همین‌طور فهرستی از داروهایی که مصرف می‌کنید نیز تهیه کنید. برخی از داروها ممکن است باعث بوی بد دهان شوند.
برای رفع بوی بد دهان به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
در بیشتر موارد برای رفع بوی بد دهان، دندانپزشک شما می‌تواند آن را درمان کند. اگر دندانپزشک تشخیص دهد که دهان شما سالم است و بو منشا دهانی ندارد، احتمالا برای معاینات دقیق‌تر و یافتن منبع بو شما را به متخصص گوارش یا حلق و بینی ارجاع دهد. برای مثال، اگر این بو به دلیل بیماری لثه باشد، دندانپزشک شما می‌تواند بیماری را درمان کند یا شما را به پریودنتیست، دندانپزشکی که در درمان بیماری‌های لثه تخصص دارد، ارجاع دهد. اما اگر مشکل از دهان نباشد، احتمالا منشا بو، دستگاه گوارش یا حلق و بینی‌تان است و باید توسط متخصص این بیماری‌ها ویزیت شوید تا اقدامات لازم برای رفع بوی دهان‌تان انجام شود. برای انجام کلیه خدمات دندانپزشکی می‌توانید به دندانپزشکی دیجیتال دکتر حسینی مراجعه نمایید.
