عصب کشی دندان عفونی یا درمان ریشه، درمانی است که در داخل دندان انجام می‌شود. در طی این فرایند، اعصاب، رگ‌های خونی، میکروب‌ها و سموم را می‌توان از دندان خارج کرد. هدف از عصب‌کشی دندان عفونی، نجات دندانی است که پالپ (قسمت داخلی دندان) آسیب‌دیده یا مرده دارد. در این مقاله به بررسی زیر و بم و مراحل عصب‌کشی دندان عفونی می‌پردازیم. پس، تا انتها با ما بمانید.
پالپ دندان چیست؟
پالپ توده‌ای از عروق خونی، بافت همبند و عصب دندان است که در مرکز و داخلی‌ترین قسمت دندان و مستقیما زیر لایه عاج قرار دارد. این دو بافت که به‌عنوان بخشی از مجموعه «عاج پالپ» شناخته شده و به آن اندودنتیوم نیز گفته می‌شود، ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند و به رشد و بقای یکدیگر وابسته هستند. پالپ دندان را تغذیه کرده و رطوبت آن را حفظ می‌کند. عصب‌کشی دندان عفونی یا درمان ریشه برای برداشتن اعصاب و خارج کردن پالپ از دندان استفاده می‌شود.
علائم دندان عفونی
زمانی که باکتری‌های مضر به درون دندان نفوذ می‌کنند، منجر به عفونت می‌شود و تمام یا بعضی از علائم زیر اتفاق می‌افتد:
- دندان درد شدید، ثابت یا ضربان‌دار که در صورت عدم رسیدگی این درد می‌تواند به استخوان فک، گردن یا گوش سرایت کند.
- احساس درد یا ناراحتی و احساس گرما در ناحیه درگیر و در موارد حادتر تب عمومی.
- احساس درد یا ناراحتی هنگام فشار، جویدن یا گاز گرفتن.
- قرمزی و تورم در صورت، گونه یا گردن که ممکن است منجر به مشکل در تنفس یا بلعیدن شود.
- حساسیت به غذا و نوشیدنی‌های سرد یا گرم
- نرم شدن لثه و نهایتا لق شدن دندان
- دردی که موقع دراز کشیدن بدتر می‌شود یا خواب را مختل می‌کند.
عصب کشی دندان عفونی چیست؟
عصب کشی دندان عفونی، که به‌عنوان درمان ریشه نیز شناخته می‌شود، یک درمان دندانپزشکی برای از بین بردن عفونت از داخل دندان است تا از کشیدن دندان عفونی جلوگیری شود. همچنین، عصب‌کشی می‌تواند از دندان در برابر عفونت‌های بعدی محافظت کند. عصب‌کشی دندان عفونی در پالپ دندان، که محل حضور کانال ریشه است، انجام می‌شود.
مراحل عصب کشی دندان عفونی
درمان ریشه یا عصب کشی دندان عفونی در چند مرحله توسط دندانپزشک متخصص انجام می‌شود و با توجه به شرایط بیمار حداکثر بین 1 تا 3 جلسه به طول می‌انجامد.
مرحله اول
دندانپزشک با تزریق ماده بی‌حسی در لثه اطراف دندان، دندان عفونی‌شده را بی‌حس می‌کند تا در طی مراحل بعدی درمان و بیرون کشیدن پالپ عفونی شده، بیمار احساس درد و ناراحتی نکند.
مرحله دوم
در مرحله بعدی، دندانپزشک دندان را کاملا با مته دندانپزشکی سوراخ می‌کند تا به مرکز دندان دسترسی داشته باشد و بتواند عفونتی را که در مرکز دندان تجمع کرده و باعث عفونی شدن دندان شده است خارج کند. بعد از سوراخ کردن دندان عفونی‌شده، تمام عفونت با فشار کمی توسط دندانپزشک از داخل لثه و دندان تخلیه می‌شود.
پالپ آسیب‌دیده یا مرده، که حاوی عصب دندان نیز است، از دندان خارج می‌شود. در واقع، عصب کشی دندان عفونی در این مرحله صورت می‌گیرد. به منظور حصول اطمینان از تخلیه کامل عصب، از دندان عصب‌کشی‌شده تصویربرداری می‌شود.
البته باید توجه داشت اگر عفونت گسترده باشد، بنا به صلاحدید دندانپزشک متخصص، یک برش در لثه کنار دندان عفونی‌شده ایجاد می‌کنند تا هیچ عفونتی در بافت باقی نماند و تمام آن خارج شود.
مرحله سوم
دراین مرحله، بعد از تخلیه کامل عفونت از دهان بیمار و خارج کردن عصب از دندان، دندانپزشک کانال ریشه را با محلول مخصوص کاملا شکل داده، شستشو داده، تمیز و ضدعفونی می‌کند.
طول عمر دندان عصب کشی شده چقدر است؟
مرحله چهارم
در مرحله بعد، دندان را با مواد لاستیکی‌مانند و سازگار با سلول‌های بدن پر می‌کنند و با استفاده از سیمان چسبنده کانال‌ها را به‌طور کامل آب‌بندی می‌کنند. پس از عصب کشی دندان عفونی، دندان مرده است و بیمار دیگر هیچ دردی در آن دندان احساس نخواهد کرد؛ زیرا بافت عصبی برداشته شده و عفونت از بین رفته است.
مرحله پنجم
این مرحله از عصب‌کشی دندان عفونی، اضافه کردن یک تاج یا پر کردن آن است. بعد از پشت سر گذاشتن مراحل قبلی، دندان در حال حاضر شکننده‌تر از قبل خواهد بود. دندان بدون پالپ باید از رباطی که دندان را به استخوان متصل می‌کند، تغذیه کند. این منبع کافی است؛ اما با گذشت زمان، دندان شکننده‌تر می‌شود. بنابراین، توسط روکش یا موادی که با آن دندان را پر می‌کنند از دندان محافظت می‌کند.
تا زمانی که تاج یا پر کردن کامل نشده باشد، نباید با دندان چیزی بجوید یا گاز بگیرید. هنگامی که روکش یا پر کردن دندان انجام شد، می‌توانید مانند قبل از دندان استفاده کنید. درمان اغلب فقط 1 نوبت طول می کشد؛ اما اگر کانال‌های خمیده، چند کانال یا عفونت‌های بزرگ وجود داشته باشد، ممکن است 1 یا 2 نوبت دیگر طول بکشد. در انتهای درمان عصب کشی دندان عفونی، قرار دادن یک ترمیم دائمی تاج‌مانند یا در صورت لزوم قرار دادن روکش ضروری است.
آیا عصب کشی دندان عفونی درد دارد؟
یکی از ترس‌های بزرگ در مورد این نوع درمان این است که دردناک باشد؛ اما درمانی که توسط جراح دندانپزشک متبحر انجام می‌شود باید تقریبا بدون درد باشد. اگر دردی احساس شود، از عفونت ناشی می‌شود نه از درمان. درمان باعث درد نمی‌شود. چه بسا که به تسکین آن کمک می‌کند.
جراح دندان با بی‌حس کردن دندان و اطراف آن با بی‌حسی موضعی، درد عصب کشی دندان عفونی را تسکین می‌دهد. پس از درمان، حساسیت به لمس، طبیعی و موقتی است. داروهای مسکن بدون نسخه “OTC“ممکن است برای تسکین آن کافی باشد. در صورت نیاز، داروهای تجویزی، مانند کدئین، در دسترس هستند. همچنین، امکان دارد دندانپزشک برای درمان یا پیشگیری از عفونت، آنتی بیوتیک تجویز کند.
عوارض درمان عصب کشی دندان عفونی!
این درمان نیز مانند هر روش دیگری، ممکن است عوارضی داشته باشد، ازجمله:
- گاهی پیش می‌آید دندانپزشک تنها 3 کانال ریشه را در دندانی که ممکن است 4 کانال ریشه داشته باشد، پیدا کند. این موضوع به این معنی است که یکی از کانال‌های عفونی، درمان نشده باقی مانده و درمان ناقص بوده است. در این صورت، عفونت در ریشه چهارم امکان دارد دوباره بروز کند و به بافت استخوان فک یا سایر بافت‌های صورت گسترش یابد.
- بعد از تخلیه کامل عفونت و خروج پالپ، دندانپزشک باید اطمینان حاصل کند که مواد ترمیمی و پرکننده به حد مطلوب و کافی درون کانال ریشه رفته و آن را پر کرده‌اند. اگر کانال ریشه کامل به‌درستی پر نشود، امکان بازگشت و نفوذ عفونت وجود دارد.
- در حین مراحل عصب کشی دندان عفونی، ممکن است ریشه دندان ترک بخورد، ابزارهای ظریف دندانپزشکی در کانال ریشه بشکنند یا ممکن است کانال ریشه سوراخ شود. تمام این اتفاقات می‌تواند کار پر کردن موثر دندان را سخت کند و بیمار باید بداند تمام مدتی که زیر دست دندانپزشک است، نباید به‌صورت ناگهانی تکان بخورد.
لازم به ذکر است در صورت بروز هر گونه عوارضی، دندانپزشک متخصص می‌تواند مشکل را برطرف کرده و درمان کانال ریشه را با موفقیت به سرانجام رساند. برای جلوگیری از هر گونه عوارضی، باید همیشه طبق دستورات دندانپزشک خود عمل کنید. به تشخیص و صلاحدید دندانپزشک خود برای مصرف آنتی بیوتیک یا هر گونه اقدام و دستورالعمل دارویی دیگر توجه کنید. دندانپزشکی دیجیتال دکتر حسینی با داشتن امکانات به‌روز و کادری مجرب، تمام مشکلات دهان و دندان شما را به‌خوبی رفع خواهد کرد
غذا خوردن بعد از عصب‌کشی دندان عفونی
سوالی که پس از درمان عصب کشی دندان عفونی برای اغلب بیماران پیش می‌آید این است که بعد از این درمان چه بخوریم یا چه نخوریم؟ در وهله اول باید بگوییم که در نظر داشته باشید که امکان دارد در صورت واکنش طبیعی سیستم ایمنی بدن یکی دو روز بعد از عصب‌کشی دندان عفونی، صورت و لثه ملتهب شود و این موضوع جای نگرانی ندارد و بهتر است غذاهایی را مصرف کنید که به دندان فشار نیاورد. بنابراین، از خوردن غذاهای سفت و ترد پرهیز کنید.
مصرف غذا و نوشیدنی‌های خیلی سرد یا خیلی گرم می‌تواند منجر به ایجاد حساسیت دندان درمان‌شده شود. بهتر است از غذاهای نرم و ولرم استفاده کنید. شایان ذکر است که حداقل تا 2 ساعت بعد از عصب‌کشی دندان عفونی بهتر است از خوردن و نوشیدن پرهیز کنید.
دندان بعد از درمان عصب کشی دندان عفونی چقدر ماندگار است؟
درمان ریشه یا عصب کشی دندان عفونی اگر به‌درستی انجام شوند و پس از پایان درمان از مراقبت‌های مناسبی برخوردار باشند، به اندازه بقیه دندان‌های طبیعی فرد ماندگاری دارد. در صورتی که دندان‌های عصب‌کشی شده دچار عارضه شوند و یا از دست بروند معمولا با ایمپلنت جایگزین می‌شوند.
عوامل موثر در موفقیت درمان عصب کشی دندان عفونی
تبحر دندانپزشک متخصص و رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان دو فاکتور مهم برای نتیجه گرفتن از عصب‌کشی دندان عفونی است. بعد از طی دوره درمان، باید بهداشت دهان و دندان را بیش از پیش رعایت کنید؛ زیرا یکی از علل اساسی عفونی شدن دندان، عدم رعایت مناسب بهداشت دندان است. از این رو، حداقل 2 بار مسواک زدن در روز، حداقل 1 بار نخ دندان کشیدن و استفاده از دهانشویه‌های توصیه‌شده دندانپزشکان می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
سخن پایانی درباره عصب کشی دندان عفونی
از معاینه مرتب و دوره‌ای توسط دندانپزشک غافل نشوید؛ زیرا این کار هم یکی از عوامل موثر برای پیشگیری از عفونی شدن دندان محسوب می‌شود و هم می‌تواند در صورت بروز هر عارضه‌ای بعد از درمان، زودتر تشخیص داده شود و اقدام به موقع صورت بگیرد.
عصب کشی دندان عفونی یکی از درمان‌های تخصصی دندانپزشکی است و تنها به دست متخصص دندانپزشک قابل درمان است. در صورت بروز دندان عفونی باید حتما به دندانپزشک مراجعه کنید تا از اتفاق مشکلات بزرگ‌تر بعدی پیشگیری شود.
