اگر دندانپزشک شما گفته است که به براکت نیاز دارید، بلافاصله فکر نکنید که 2 سال با دهانی پر از فلز پیش روی شماست. همیشه این‌طور نیست. دستگاه‌های ارتودنسی متنوعی به لحاظ جنس و شکل وجود دارد که می‌تواند دندان‌ها را صاف کند و ارتودنسی متحرک یکی از آن‌ها است.
همه موجودات نه‌تنها دارای اثر انگشت مخصوص به خود هستند؛ بلکه مجموعه‌ای از فرم دندان‌های منحصربه‌فرد خود را نیز دارند. این بدان معنا است که درمان ارتودنسی هر بیمار متفاوت بوده و همه بیماران شرایط و ملاحظات خود را خواهند داشت. اگر بیمار فقط به درمان جزئی برای اصلاح تراز دندان‌های خود نیاز داشته باشد و به لحاظ ظاهری مایل به استفاده از براکت معمولی ارتودنسی نباشد، ارتودنسی متحرک می‌تواند یک گزینه جذاب باشد. در این روش از یک صفحه پلاستیکی به اضافه سیم یا از یک صفحه تمام‌پلاستیک تشکیل شده و همان‌طور که از نام آن پیداست، می‌توان آن‌ها را برای غذا خوردن، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن برداشت.
ارتودنسی متحرک به انواع دستگاه هایی اشاره دارد که در دهان بیمار قرار می‌گیرند و باعث تنظیم و تصحیح دندان ها و فک ها می شوند. در واقع برای پاسخ به این سؤال که ارتودنسی متحرک چیست باید بدانیم که این دستگاه ها قادرند جلو زدگی، عقب ماندگی، یا باریکی دندان ها را بهبود بخشند و فک ها را به صورت هم راستا تنظیم کنند. مزایا و معایب ارتودنسی متحرک توسط دندانپزشک مشخص شده و بهترین گزینه متناسب با دندان انتخاب می شود.
________________________________________________________________________
برای مطالعه: براکت ارتودنسی چیست ؟
________________________________________________________________________
انواع ارتودنسی متحرک
دستگاه‌های ارتودنسی متحرک با توجه به شرایط و فرم دندان‌های بیمار پس از قالب‌گیری در آزمایشگاه تخصصی دندانپزشکی ساخته می‌شوند. این دستگاه‌ها انواع مختلفی دارند که برای اهداف و رفع مشکلات متفاوتی به کار می‌روند. در ادامه انواع مختلف دستگاه‌های ارتودنسی متحرک به همراه عملکرد آن‌ها آورده شده است:
پلاک های نامرئی
اینویزالاین، معروف به ارتودنسی نامرئی یا پلاک های شفاف، یک روش درمان ارتودنسی جدید است که به طریق بسیار مؤثری می تواند مشکلات و ناهنجاری های دندانی و فکی را تصحیح نماید. این دستگاه ها شبیه به پلاک های شفافی هستند که دندان ها را محاصره می کنند.
پلاک هاولی
این نوع پلاک ها به عنوان پلاک های متحرک شناخته شده و به دندان ها قفل می شوند. آن ها از ماده ای سخت و پلاستیکی تشکیل شده که برای پوشاندن سطح داخلی دندان ها استفاده می شود. همچنین یک سیم در جلوی دندان ها وجود دارد که برای نگه داشتن آن ها در محل مناسب کاربرد دارد. این نوع ارتودنسی متحرک معمولاً به بیمارانی که در طی درمان ارتودنسی فک های آن ها گشاده شده است، توصیه می شود.
ریتینر یا تثبیت کننده ارتودنسی
پلاک نگهدارنده ارتودنسی یا “Retainers” به 2 صورت ثابت و متحرک عرضه می‌شوند. در هر صورت، وظیفه اصلی آن‌ها این است که پس از برداشتن براکت‌ها، دندان‌ها را در یک راستا نگه دارند. ارتودنتیست به بیمار در مورد مدت زمان استفاده و نحوه مراقبت از آن‌ها آموزش می‌دهد. ریتینرها در زمان غذا و یا مسواک از دهان خارج می‌شوند. با این حال، همیشه باید به یاد داشت که باید نگهدارنده‌ها را همیشه تمیز یا آبکشی کرد.
اکسپندرها “Palatal Expander”
اکسپندرها یا بازکننده یا وسیع‌کننده کام یکی دیگر از انواع درمان ارتودنسی متحرک هستند. برای گسترش فک بالا با فشار دادن ملایم روی دندان‌های آسیاب بالایی از بازکننده‌های کامی استفاده می‌شود. معمولا روزانه تنظیم شده و با هر تنظیم مجددا بیمار فشار ملایمی را تجربه خواهد کرد. به‌طور معمول، به بیماران توصیه می‌شود قبل از رسیدن به نتیجه مطلوب، چند ماه از اکسپاندرهای کامی استفاده کنند.
الاینر یا اینویزالاین
اینویزیلاین یا الاینر شفاف که به‌عنوان ارتودنسی نامرئی نیز شناخته می‌شود، یکی از انواع ارتودنسی متحرک است. این الاینرها یا سینی‌های پلاستیکی اینویزیلاین را می‌توان برای درمان انواع مشکلات ارتودنسی از جمله دندان‌های کج، مال اکلوژن و شکاف بین دندانی استفاده کرد.
الاینرها به‌صورت سفارشی ساخته می‌شوند تا با شکل دندان‌های بیمار مطابقت داشته باشند و بتوانند به‌طور محکم روی دندان‌ها قرار بگیرند و در تمام طول روز، به غیر از زمان جویدن و تمیز کردن، استفاده می‌شوند. به‌طور متوسط بنا به مشکل بیمار، الاینر جدید هر 2 هفته یک بار تعویض می‌شود تا با تنظیمات جدید، دندان را به جای صحیح خود هدایت کند.
پلاک فانکشنال
فانکشنال وسیله‌ای است که در اطراف دندان‌های بالا و پایین یا گاهی اوقات هر دو طرف قرار می‌گیرد. از این نوع از ارتودنسی متحرک می‌توان برای اصلاح رشد یا بهبود موقعیت دندان‌ها و فک‌ها، ایجاد فضایی در فک برای اصلاح کمبود فضا برای دندان‌های دائمی، باز نگه داشتن فضایی برای رویش دندان‌های دائمی یا اصلاح مسائل بایت استفاده کرد.
پلاک متحرک با فنر زد (Z)
یکی دیگر از انواع ارتودنسی متحرک، پلاک با فنر زد “Z” شکل است که برای دندن‌های آسیاب به کار می‌رود. اگر یک یا چند دندان آسیاب بیمار عقب باشد، برای صاف و مرتب کردن آن‌ها با دندان‌های کناری خود باید از این روش ارتودنسی متحرک استفاده کرد.
مزایا ارتودنسی متحرک
ارتودنسی متحرک مزایای بسیاری دارد که برخی از آن ها شامل موارد زیر می شوند:
- پلاک های متحرک به راحتی از دهان خارج شده و می توان آن ها را تمیز کرد.
- احتمال آسیب دیدن دندان ها در ارتودنسی متحرک، نسبت به ارتودنسی ثابت، کمتر است.
- رعایت نکات بهداشتی در ارتودنسی متحرک بسیار آسان تر از ارتودنسی ثابت انجام می شود.
- شستشوی دهان و دندان ها در این روش به راحتی انجام شده و باعث کاهش مشکلات لثه ای برای بیمار می شود.
معایب ارتودنسی متحرک
روش درمان ارتودنسی متحرک نیز مانند بسیاری از روش ها ممکن است، معایبی به همراه داشته باشد. در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم:
- این نوع درمان تأثیراتی در گفتار دارد.
- کشش بین فکی در ارتودنسی متحرک دشوار تر است.
- این روش تنها برای جا به جایی های خفیف دندان کاربرد دارد.
- تحمل ارتودنسی متحرک برای دندان های پایینی می تواند مشکل باشد.
عوارض ارتودنسی متحرک
ارتودنسی متحرک می تواند برخی از عوارض و مشکلاتی را نیز به همراه داشته باشد. این عوارض ممکن است شامل دیس کامفورت و درد موقت در دوران تنظیم دندان ها باشد که معمولاً بعد از چند روز بهبود می یابد. همچنین ممکن است پلاک های متحرک باعث ایجاد تراکم و فشار در برخی نقاط دندانی شده که به طور دوره ای نیاز به تنظیم دارند.
کاربردهای ارتودنسی متحرک
به‌طور کلی، درمان مشکلات ساده را می‌توان با این ارتودنسی انجام داد، که در آن سیم‌ها و فنرهای ظریفی است که با فشار ملایم دندان‌ها را حرکت می‌دهد. انواع دستگاه‌های این روش ممکن است برای اصلاح یک مشکل اولیه استفاده شوند؛ اما از آنجا که آن‌ها فقط می‌توانند به درمان ناهنجاری‌های جزئی بپردازند، نمی‌توانند درمان‌های پیچیده و عمیق را مدیریت کنند.
از دستگاه‌های متحرک ارتودنسی به دلیل سنگین نبودن و ثابت نبودن نیروی وارده توسط این نوع از ارتودنسی، بیشتر در اصلاح موارد مال اکلوژن استفاده می‌شود. دومین کاربرد آن، حرکت دادن فک‌ها است. بنابراین، فقط متخصص ارتودنسی می‌تواند روش درمانی منحصری بیمار را تشخیص دهد.شما با مراجعه به بهترین متخصص ارتودنسی سعادت آباد می‌توانید لبخندی زیبا داشته باشید.
مراحل ارتودنسی متحرک
در ابتدا باید از اینکه ارتودنسی متحرک چیست و برای چه دندان هایی کاربرد دارد، آگاهی یابید. در مرحله بعدی، پس از مشاوره با ارتودنتیست و درخواست رادیوگرافی، نمونه قالب‌گیری از فک خود را تهیه کنید. این کار 10 تا 15 دقیقه به طول می‌انجامد و سپس به لابراتوار ارسال می‌شود.
سپس بعد از حدود یک هفته، قالب آماده شده و روی دندان‌ها قرار می‌گیرد و ارتودنتیست نحوه قرار دادن و برداشتن پلاک را به بیمار آموزش می‌دهد. در روزهای اولیه، ممکن است کمی درد یا خراش‌های کوچکی ایجاد شود که به سرعت بهبود می‌یابند.
ارتودنسی متحرک بهتراست یا ارتودنسی ثابت؟
هدف از ارتودنسی، درمان ناهنجاری‌های فک و دهان است. این درمان کمک می‌کند تا فرد دندان‌های مرتب و لبخندی زیبا داشته باشد. به‌طور عمده، ارتودنسی به 2 دسته متحرک و ثابت تقسیم می‌شود که هر کدام مزایا و معایبی دارند؛ از جمله:
- ارتودنسی متحرک درست مانند ارتودنسی ثابت کار می‌کند و هر دو برای حرکت دندان‌ها به جای درست و مناسب خود کاربرد دارند؛ اما در طول درمان با ارتودنسی ثابت، سیم‌های براکت‌ها تنظیم و سفت می‌شوند و دندان‌های فرد را به موقعیت مورد نظر کمی زودتر هدایت می‌کنند. اما ارتودنسی متحرک بیشتر برای درمان مشکلات جزئی دندان به‌ویژه اغلب در دندان‌های فک بالا استفاده می‌شود.
- ارتودنسی متحرک را هنگام غذا خوردن، مسواک زدن، نخ دندان کشیدن، ورزش کردن، نواختن موسیقی و در مواقعی که بیمار نمی‌خواهد در اجتماع با ارتودنسی دیده شود، می‌توان برداشت.
- در هنگام درد اگر بیمار احساس کلافگی دارد، می‌تواند آن را از دهان به‌صورت موقت خارج کند؛ اما ارتودنسی ثابت این امکان را ندارد و در صورت بروز درد باید به دندانپزشک مراجعه شود.
- ارتودنسی متحرک به‌راحتی قابل استفاده بوده و فرد با یک بار آموزش می‌تواند از آن به‌خوبی استفاده کند.
- شستشوی آن آسان‌تر از ارتودنسی ثابت است و در صورت عدم رعایت بهداشت متناسب دندان و دهان، دندان کمتر دچار عوارض بعد ارتودنسی دندان مثل پوسیدگی و کلسیفیکاسیون (بروز لکه‌های سفید بعد از درمان) می‌شود.
آیا ارتودنسی متحرک درد دارد؟
تمامی روش های ارتودنسی به دلیل تغییر در ترتیب دندان ها و تنظیم فک ها، ممکن است باعث ایجاد فشار و درد در دوران درمان شوند. با این حال، در روش ارتودنسی متحرک، نیرو هایی که بر دندان ها و فک ها اعمال می شوند کمتر از ارتودنسی ثابت است. به همین دلیل، بیماران کمترین میزان درد و عدم راحتی را تجربه می کنند.
مدت زمان ارتودنسی متحرک
طول درمان به نوع مال اکلوژن، شدت آن، شلوغی دندان‌ها، تراز فک و… بستگی دارد. در برخی موارد از براکت‌های ثابت و متحرک با هم استفاده می‌شود. متخصص ارتودنسی زمان تقریبی درمان را در ویزیت اولیه تخمین خواهد زد.
طول درمان ارتودنسی متحرک
به طور کلی، باید آگاه باشید که مدت زمان مورد نیاز برای درمان ارتودنسی برای هر فرد متفاوت است به همین منظور بهتر است با اطلاع کافی از اینکه ارتودنسی متحرک چیست نسبت به انجام اینکار اقدام نمائید. به طور کلی می توان گفت که این مدت زمان برای افرادی که از ارتودنسی متحرک یا ارتودنسی ثابت استفاده می کنند، معمولاً حدود ۶ تا ۲۴ ماه است.
عوامل موثر در درمان ارتودنسی متحرک
در درمان ارتودنسی متحرک، عوامل متعددی تأثیر گذار هستند که بر مدت و موفقیت درمان تأثیر دارند. یکی از مهم ترین این عوامل، انتخاب ارتودنتیست ماهر و با تجربه است. همچنین تعهد بیمار به رعایت دقیق دستورات ارتودنتیست و استفاده منظم از پلاک ها و تعداد ویزیت های مرتبط نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. عوامل دیگری مانند سن بیمار، نوع و شدت مشکلات دندانی و تاثیرات جانبی نیز در دوره درمان موثر هستند.
ارتودنسی متحرک برای چه دندان هایی است؟
برای اینکه بدانیم ارتودنسی متحرک چیست و برای چه دندان هایی کاربرد دارد باید با دندانپزشک مشورت کنیم. به طور کلی، این روش برای دندان هایی که نیاز به تغییرات ساده تر یا مشکلات کمتری دارند مناسب است. در این حالت متخصص ارتودنسی معمولاً بریس متحرک را به عنوان یک گزینه توصیه می کند. انواع بریس متحرک دندان، برای افرادی که به ظاهر خود نیز حساسیت دارند، مثل بزرگ ترها و نوجوانان، گزینه ای ایده‌آل به حساب می آیند.
نحوه تمیز کردن ارتودنسی متحرک
روش تمیز کردن ارتودنسی متحرک، بسیار مهم است تا به حفظ بهداشت دندان ها و پلاک ها کمک کرده و از عوارضی نظیر عفونت های دهانی جلوگیری کند. بهترین روش برای تمیز کردن پلاک ارتودنسی متحرک، استفاده از مسواک نرم است. برای این کار، باید پلاک را با آب و مایع ظرفشویی ملایم شستشو داده و سپس با یک مسواک نرم بشورید.
مراقبت از ارتودنسی متحرک
برای ارتودنسی متحرک، تمیز کردن دندان ها قبل از استفاده از پلاک و پس از هر وعده غذایی اهمیت دارد. همچنین باید پلاک ها را در جای مناسب نگه داشته و از خراشیدن یا تغییر شکل آن ها خودداری کنید.
مراجعات منظم به ارتودنتیست با تجربه جهت تنظیم مجدد پلاک ها و رصد تغییرات در درمان نیز بسیار حیاتی هستند. به همین منظور می توانید به کلینیک دکتر حسینی مراجعه کنید. این مجموعه با به روزترین تجهیزات دندانپزشکی و با داشتن دندان پزشکان متبحر و با سابقه، آماده ارائه خدمات با کیفیت به شما هستند. شما می توانید پاسخ به سوالات خود از قبیل شرایط انجام ارتودنسی متحرک چیست را در این کلینیک بررسی کرده و با مشورت پزشک بهترین گزینه را برای خود انتخاب کنید.
