افرادی که هیچ شناختی نسبت به ارتودنسی ندارند، معمولا در مورد انجام این کار کمی تردید دارند. اما وقتی که با مراحل ارتودنسی و تمام کارهای طول درمان آن آشنا شوند، قطعا این تجربه برای آنها آسان خواهد بود. اگر برای شما نیز این سوال پیش آمده است که ارتودنسی چیست یا قصد مرتب کردن دندانهای خود را دارید، خواندن این مقاله را از دست ندهید. ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با مراحل انجام ارتودنسی دندان آشنا کنیم. در ادامه همراه ما باشید.
مراحل ارتودنسی
اگر شما هم جزو افرادی هستید که دندانهای نامرتبی دارید، انجام ارتودنسی دندان را به شما پیشنهاد میدهیم. البته طول درمان شما تحت تاثیر عوامل مختلف مانند روش درمان، سن، نوع و میزان ناهنجاری دندان و… متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال، ارتودنسی دندان در کودکان نیاز به مدت زمان کمتری نسبت به افراد با سن بالاتر دارد.
بنابراین، اگر میخواهید که درمان فرزند شما در مدت زمان کمتری انجام شود، باید از همان کودکی نسبت به ارتودنسی دندان او اقدام کنید. البته مشورت با یک متخصص ارتودنسی به شما کمک میکند تا اطلاعات کاملی در مورد نوع درمان و مدت زمان آن به دست آورید. شدت و نوع ناهنجاری دندان شما بر روی مراحل ارتودنسی تاثیرگذار است؛ بنابراین، تمام مراحل این کار ممکن است برای اشخاص مختلف کمی متفاوت باشد.
بهصورت کلی، مراحل مشترک ارتودنسی دندان در بیشتر بیماران بهصورت یکسان طی میشود. این مراحل به ترتیب شامل موارد زیر است:
گام اول – مراجعه به متخصص
اولین مرحله برای انجام ارتودنسی دندان، مراجعه به یک متخصص ارتودنسی خوب و باتجربه جهت مشاوره است. البته بهتر است که ابتدا توسط یک دندانپزشک عمومی معاینه شوید. دندانپزشک با مشاهده دندانهای شما و مشکلات ناصافی آن قطعا شما را به یک متخصص دندانپزشکی ارجاع میدهد. البته شما میتوانید بدون مراجعه به یک دندانپزشک عمومی بهطور مستقیم به یک متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.
متخصص دندانپزشکی با معاینه دندانها و ارزیابی آنها در مورد درمان شما تصمیم میگیرد. اگر درباره درمان نگرانی یا ترسی دارید، بهتر است از یک متخصص ارتودنسی عالی و بامهارت کمک بگیرید؛ چرا که این موضوع کمک میکند تا بعد از انجام مراحل ارتودنسی نگرانی خاصی از بابت درمان یا عوارض بعد از آن نداشته باشید. عدم تبحر متخصص ارتودنسی باعث میشود تا نتیجه درمان رضایتبخش نباشد.
گام دوم – مشاوره و معاینه تخصصی دندان
بعد از مراجعه به متخصص ارتودنسی، نوبت به معاینه و ارزیابی دندانها میرسد. این جلسه مشاوره از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ چرا که متخصص میتواند با بررسی دندانهای شما در مورد نوع ارتودنسی، بهترین نوع درمان، طول مدت درمان و مقدار هزینه آن تصمیم بگیرد. بعد از انجام این جلسه معارفه و مشخص شدن مشکلات دندان شما، مراحل ارتودنسی باید بهصورت گام به گام انجام شود.
گام سوم – مشخص کردن نوع درمان متناسب با مشکل شما
توجه به این نکته ضروری است که تمامی افرادی که برای ارتودنسی دندان مراجعه میکنند، مشکلات یکسانی مانند اوربایت، شلوغی دندان، فاصله بین دندان و… ندارند. ممکن است هر شخصی با یکی از مشکلات مربوط به دندان درگیر باشد. همین موضوع باعث شده است تا نوع درمان هر بیمار با دیگری متفاوت باشد. مراحل ارتودنسی با توجه به شرایط دندان و مشکل ایجاد شده، متفاوت خواهد بود.
همچنین، مراحل ارتودنسی کودکان با مراحل درمان بزرگسالان متفاوت است؛ چرا که ارتودنسی کودکان اغلب جنبه پیشگیرانه دارد؛ بنابراین، برای انجام آن نیاز به دستگاههای خاص است.
اگر سن بالایی دارید و سابقه بیماری خاصی نیز دارید، بهتر است این موارد را با پزشک متخصص خود در میان بگذارید. همچنین، میتوانید سایر خواستههای خود را با متخصص دندانپزشکی در میان بگذارید؛ چرا که این موضوع کمک میکند تا بهترین شرایط درمانی را داشته باشید.
گام چهارم – برطرف کردن مشکلات دهان و دندان
اگر فکر میکنید که درمان نامنظمی دندانهای شما با چند جلسه رفع میشود، باید بگوییم که سخت در اشتباهید. در صورتی که دندانهای شما مشکل خاصی نداشته باشد، طول درمان شما بین چند ماه تا 3 سال طول خواهد کشید. در جلسه مشاوره و معاینه، پزشک با بررسی وضعیت دهان و دندانهای شما زمان آغاز درمان را مشخص میکند. در صورت نداشتن مشکلی خاص مانند پوسیدگی دندان، آبسه، عفونت لثه و… مراحل ارتودنسی آغاز خواهد شد.
در غیر این صورت، ابتدا باید مشکل دندانهای خود را برطرف کنید. سپس، بعد از درمان مشکلات دندان و ارزیابی مجدد، درمان شما شروع خواهد شد. برای انجام ارزیابیهای دقیقتر، دندانپزشک نیاز به دیدن عکسهای رادیولوژی دارد.
گام پنجم – نصب دستگاههای ارتودنسی
اساسیترین مرحله از مراحل انجام ارتودنسی دندان مربوط به نصب دستگاهها است. برای نصب دستگاه بریس ارتودنسی نیاز به زمان زیادی است؛ چرا که این مرحله باید در نهایت دقت و مهارت انجام شود. همین موضوع باعث شده است تا این مرحله نسبت به سایر گامهای ارتودنسی دندان طولانیتر به نظر برسد.
در این مرحله، دندانپزشک ابتدا باید سطح دندانهای شما را تمیز کند. برای این کار ابتدا پولیش را به سطح دندانهای شما میزند. سپس، آن را خشک میکند. بعد از آن نوبت به اتصال براکت ارتودنسی میرسد. بعد از این مرحله، دندانپزشک سیم ارتودنسی را از میان این براکتها رد خواهد کرد.
گام ششم – عبور سیم از میان براکتها
همانطور که در مراحل ارتودنسی گفته شد، بعد از نصب براکت، نوبت به رد کردن سیم از میان براکتها میرسد. برای این منظور، سیمهایی به شکل نیمدایره انتخاب میشوند. دندانپزشک اندازه این سیمها را مشخص میکند. همچنین، در صورت نیاز ممکن است برخی از قسمتهای این سیمها را خم کند یا مقداری از آن را ببرد. بعد از عبور سیم از میان براکتها، دندانپزشک میزان فشار سیم به دندانها را تنظیم میکند.
گام هفتم – مراقبت از دهان و دندان
بعد از نصب کامل و تنظیم بریس ارتودنسی بر روی دندانها شما، نوبت به عملکرد این دستگاه میرسد. در این مرحله، دندانپزشک در رابطه با شرایط خاص زندگی بعد از نصب این دستگاه با شما صحبت خواهد کرد. برای این منظور نحوه صحیح مسواک زدن و کشیدن نخ دندان را برای شما شرح خواهد داد. همچنین ممکن است محصولاتی را که در طول درمان ارتودنسی به آن نیاز داشته باشید، به شما معرفی کند.
گام هشتم – ویزیتهای دورهای
بعد از تنظیم فشار سیم، باید بهصورت منظم و دورهای برای تکمیل مراحل ارتودنسی به متخصص دندانپزشک خود مراجعه کنید. برای این منظور بهتر است هر 2 تا 4 هفته یکبار این کار را تکرار کنید تا نتیجه مثبت آن را ببینید. دندانپزشک با تنظیم دستگاهها فشار وارده سیم به براکتها را اصلاح میکند. گاهی ممکن است دندانپزشک برای منظمتر شدن دندانها یا حرکت آن به جهت مورد نظر مجبور باشد تا کمی سیم را قویتر بکشد.
همچنین، ممکن است وضعیت سیم دندانهای شما را نسبت به وضعیت اولیه تغییر دهد؛ چرا که بعد از مدتی دندانهای شما جابهجا خواهند شد و دندانپزشک مجبور است تا سیم را بهصورت دیگری تنظیم کند؛ بنابراین، با هر بار مراجعه به دندانپزشک وضعیت سیم دندانهای شما تغییر پیدا خواهند کرد.
گام نهم – پایان کار ارتودنسی و مرتب شدن دندانها
بعد از منظم شدن دندانها، متخصص ارتودنسی دستگاهها را از دندانهای شما برخواهد داشت. این مرحله از ارتودنسی دندان جزو یکی از بهترین مراحل کار است؛ زیرا بیمار میتواند نتیجه درمان خودش را ببیند.
البته توجه به این نکته ضروری است که بعد از پایان مراحل ارتودنسی همچنان باید به متخصص خود مراجعه کنید؛ چرا که بعد از اتمام درمان جهت قرار گرفتن دندانها در جایگاه خود باید از نگهدارنده یا همان ریتینرهای ارتودنسی استفاده کنید. این کار تا چند ماه به طول خواهد انجامید و کمک میکند تا نتیجه ارتودنسی تثبیت شود.
انواع روشهای ارتودنسی
متخصص ارتودنسی با بررسی وضعیت دندانها و انجام معاینات اولیه بهترین نوع ارتودنسی را برای بیمار مشخص میکند. بهصورت کلی، انواع روشهای ارتودنسی دندان شامل موارد زیر است:
ارتودنسی فلزی
یکی از قدیمیترین روشهای ارتودنسی دندان، نوع فلزی آن است. در این روش براکتهای فلزی بر روی دندان قرار میگیرند. سپس، به کمک سیم فلزی، دندانها را به سمت موقعیت مناسب حرکت میدهند.
ارتودنسی سرامیکی
در این روش به جای استفاده از براکت فلزی از براکت سرامیکی استفاده میشود. این براکتها به دلیل همرنگ بودن با رنگ دندانها، قابل مشاهده نیستند.
معرفی انواع ارتودنسی در دندانپزشکی
ارتودنسی لینگوال
معمولا افرادی که سن بالایی دارند برای انجام مراحل ارتودنسی از این روش استفاده میکنند. در روش لینگوال به جای نصب براکت بر روی دندان، آن را در سطح پشت دندانها نصب میکنند. این روش به عنوان ارتودنسی نامرئی نیز شناخته میشود. از نظر عملکردی این روش مشابه با ارتودنسی فلزی است؛ اما از نظر هزینه بسیار بالاتر از روشهای دیگر است.
تنها مزیت استفاده از این روش مشخص نبودن سیمهای ارتودنسی در دهان است. اما سختیهای این روش باعث شده است تا کمتر کسی به سراغ این روش ارتودنسی دندان برود.
ارتودنسی دیمون
یکی از جدیدترین و پیشرفتهترین روشهای درمانی، ارتودنسی دیمون است. در این روش براکتها قابلیت باز و بسته شدن بهصورت خودکار را دارند. در صورت استفاده از این روش درمانی، تعداد مراجعات شما به مطب به میزان قابل توجهی کاهش پیدا میکند.
یکی از مزیتهای استفاده از این روش، راحتتر انجام شدن بهداشت دهان و دندان است؛ چرا که در این روش دیگر نیاز به نصب کش ارتودنسی ندارید. اگرچه این روش از ارتودنسی هزینه بسیار زیادی دارد؛ اما فواید و مزیتهای آن باعث شده است تا این روش به یکی از پرطرفدارترین روشهای ارتودنسی دندان تبدیل شود.
تفاوت ارتودنسی ثابت با متحرک
در یک دستهبندی دیگر بهصورت کلی ارتودنسی به دو نوع ثابت و متحرک تقسیم میشود. همانطور که از نام ارتودنسی ثابت مشخص است، دستگاهها قابلیت جابهجایی بر روی دندانها را ندارند. در نتیجه، تا پایان ارتودنسی براکت بر روی دندان شما بهصورت ثابت باقی میماند.
این در حالی است که در روش متحرک، متخصص ارتودنسی، دستگاه را با توجه به دندان شما و بهصورت اختصاصی قالب میگیرد و میسازد.
در روش متحرک شما میتوانید پلاک را هنگام غذا خوردن یا مسواک زدن از دهان خود خارج کنید. مراحل انجام ارتودنسی ثابت با ارتودنسی متحرک متفاوت است؛ به این دلیل که ابزارها و دستگاههای مورد استفاده برای این دو روش با یکدیگر فرق دارند.


در روش ارتودنسی ثابت دندانپزشک متخصص میتواند در مراحل ارتودنسی از یکی از براکتهای سرامیکی، فلزی یا لینگوال استفاده کند. در نهایت، دندانپزشک به کمک مواد مخصوص و سیم ارتودنسی براکت مورد نظر را بر روی سطح دندان بیمار قرار میدهد. پس از پایان کار، نیاز است تا هر 4 تا 8 هفته یک بار جهت تنظیم عملکرد براکتها به مطب دندانپزشک مراجعه کنید.
در جلسات چکاپ وضعیت، دندانپزشک، براکت یا سیم ارتودنسی شما را در صورت نیاز تعویض میکند. بعد از پایان زمان درمان با ارتودنسی ثابت، متخصص ارتودنسی، دستگاه را از دهان شما خارج میکند.
اما در ارتودنسی متحرک ابتدا دندانپزشک قالبی از دندانهای شما تهیه میکند. سپس، قالب را جهت ساخت پلاک متحرک اختصاصی به لابراتوار ارسال میکند. در جلسات بعدی پلاک ساختهشده در اختیار بیمار قرار میگیرد. در صورتی که میخواهید نتیجه مطلوب از ارتودنسی متحرک بگیرید، نیاز است تا با متخصص ارتودنسی خود همکاری داشته باشید.
تفاوت ارتودنسی کودکان با بزرگسالان
مراحل ارتودنسی کودکان با بزرگسالان متفاوت است. از جمله تفاوت بین این مراحل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- از آنجایی که رشد فک در کودکان تکمیل نشده است، در نتیجه ارتودنتیست میتواند موقعیت فک و دندان کودک را با کمک دستگاههای مخصوص تغییر دهد. دستگاههایی که برای ناهنجاریهای دهان و دندان کودکان و بزرگسالان استفاده میشود، با یکدیگر متفاوت هستند. عملکرد برخی از این دستگاهها مانند هدگیر، فضا نگهدار، اصلاح موقعیت فک و… در کودکان بهتر از بزرگسالان است.
- از آنجایی که رشد فک در بزرگسالان به پایان رسیده است، در نتیجه ناهنجاریهای فک در این سن به کمک این دستگاهها قابل درمان نیست. به همین خاطر، نیاز است تا تحت عمل جراحی قرار بگیرند. همین موضوع باعث شده است تا مراحل درمان کمی متفاوت باشد.
- بیماریهای دهان و دندان در کودکان کمتر از بزرگسالان است؛ بنابراین، در سنین بالا نیاز است تا قبل از شروع مراحل ارتودنسی نسبت به رفع مشکلات دهان و دندان خود اقدام کنند. این در حالی است که پوسیدگی دندان در کودکان به نسبت کمتر از بزرگسالان است. همین موضوع باعث میشود تا طول درمان در بزرگسالان نسبت به کودکان کمی بیشتر باشد.
- برخی از متخصصان ارتودنتیست از پلاک متحرک برای منظم شدن دندانهای کودکان استفاده میکنند؛ اما بازیگوش بودن کودک باعث میشود تا زمان کمتری از این پلاک استفاده کنند. این موضوع تاثیر بسیار منفیای بر روی روند درمان میگذارد.
نکات مهم در طی درمان ارتودنسی دندانها
اگر دندانهای نامنظمی دارید و قصد دارید تا درمان ارتودنسی را برای دندانهای خود شروع کنید، بهتر است توصیههای متخصص ارتودنسی خود را بادقت انجام دهید؛ چرا که این کار کمک میکند تا نتیجه درمان شما مثبت باشد. از جمله آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مراجعات منظم و دورهای به دندانپزشک کمک میکند تا روند درمان شما بهخوبی پیش برود.
- رعایت بهداشت دهان و دندان در طول مراحل ارتودنسی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. برای این منظور سعی کنید تا هیچگونه مواد غذایی در بین دندانها و یا پلاک روی دندان شما باقی نماند.
- سعی کنید تا برای مسواک زدن از مسواکهای مخصوص ارتودنسی استفاده کنید. این مسواک کمک میکند تا راحتتر بتوانید غذاهای بین براکت و دندان را تمیز کنید.
- در طول روند درمان یک رژیم غذایی مناسب داشته باشد. به عنوان مثال، جویدن یا گاز زدن غذاهای سفت ممکن است براکتهای ارتودنسی را دچار آسیب کند.
- در صورتی که روش ارتودنسی متحرک را برای دندانهای خود انتخاب کردید، مراقبت از پلاکها از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چرا که ممکن است در اثر بیدقتی دستگاه را گم کنید.
سخن نهایی
در صورتی که دندانهای نامنظمی دارید یا فک شما دچار مشکل است، به درمان ارتودنسی نیاز دارید. برای این منظور مراجعه به متخصص ارتودنسی را به شما پیشنهاد میدهیم. متخصص ارتودنسی با انجام مراحل ارتودنسی به شما کمک میکند تا دندانهای صاف و منظمی داشته باشید تا از لبخند خود لذت ببرید. اگر شما هم نیازمند ارتودنسی هستید، بهترین متخصص ارتودنسی سعادت آباد میتواند برای حل مشکل شما بهترین گزینه باشد.
شما میتوانید با مراجعه به مطب دندانپزشکی تمام مراحل انجام ارتودنسی ثابت یا متحرک را بهراحتی و بدون هیچ مشکلی انجام دهید. استفاده از بهترین دستگاهها در کنار مهارت و دقت کافی دندانپزشک، باعث میشود تا بهترین نتیجه از کار را ببینید.